Yeni y?l ve Noel kutlamalar?ndan sonra 11 Ocak 2012’de Kiev’de Ukarayna’n?n Etno-Milli Siyaseti: Ba?ar? ve Perspektifleri konulu Parlamento Görü?meleri yap?ld?.

Ukrayna’da etno-milli siyaset ile ilgili konu?malar yap?ld???nda ilk önce K?r?m göz önüne al?n?r. Çünkü K?r?m’da hem K?r?m Tatar, hem Rus, hem Ukrayna ç?karlar? s?k? s?k?ya ba?l?d?rlar. Elbette Ukrayna’da Macar, Polonya, Rumen, Rusin milli sorunlar? da mevcutturlar, fakat onlar yal?n?z s?n?r sorunlar? olarak alg?lanarak devlet kuruculu?u aç?s?ndan stratejik sorun derecesinde de?ildirler.

Neden Ukrayna Parlamenterleri Ukrayna ba??ms?zl???n?n ilan?ndan bu yana 20 y?l geçince etno-milli siyasetin gerekti?i sorununa dikkat ettiler?

Ukrayna Anayasas?nca Ukrayna üniter bir devlet ilan edilerek bu konuyla ilgili stratejik bir çizginin sabit oldu?u gözükmektedir. Buna göre Ukrayna etnoslar? ve milli az?nl?klar? ile çal???ld?.

Asl?nda 20 y?l boyunca Ukrayna Yasas?nca böylece yap?larak Ukrayna’n?n bütünlü?ü ve birli?i kazan?lamad?.

Ukrayna yal?n?z Ruslar ve ba?ka yabanc?lar için de?il, hatta Ukraynal?lar için onlar?n savunmaya haz?r oldu?u devlet olamad?. B?ld?rki istatistik bilgilere göre 30 ya??na ula?mayan Ukraynal?lar?n yar?s?ndan fazlas? Ukrayna’y? terketmeye haz?r oldu?unda Ukrayna’n?n ba?ar? ve perspektifleri hakk?nda konu?ulabilir mi?

K?r?m ile ilgili olarak konu?ulsa onun Ukrayna yanl?l??? önceden çok yapmac?k, yukar?dan a?a??ya indirilen yönerge niteli?indeydi. K?r?m’?n Ukrayna’ya dahil edilmesi 1954’te K?r?m’?n yerli halk? — K?r?m Tatarlar?n?n anavatanlar?nda yoklu?unda imkanl? oldu.

K?r?m Tatar Halk?n?n haklar?n?n 1989-1991 y?llar?n?n kararlar? gere?ince iade edilmeye çal???ld??? takdirde K?r?m’?n Ukrayna içinde kalmas? K?r?m Tatarlar?n?n deste?ine dayal? olurdu.

K?r?m Tatarlar? K?r?m’a dönerken ve anavatan?nda yerle?erken kaç?n?lmaz zorluklar? çekmeye haz?rd?lar. Halk?n Ukrayna’dan hakk?n? talep etmeye vakit yoktu zaten, KTMM ise K?r?m Tatar Halk?ndan ayr? olarak kendi sorunlar?n? çözmeye çal???rd?.

Ukrayna ba??ms?zl???n?n ilan edildi?inden bu yana 20 y?l geçince K?r?m Tatar Halk?n?n u?rad??? çe?itli alanlardaki haks?zl?klar? çok belirgin oldu. Çok K?r?m Tatar? etnik kökenlerinden ötürü siyasi, ekonomik, sosyal, insanc?l aç?lardan haklar?n?n ihlal edildi?i ve k?satland???n? hissetmektedirler.

Bunun sonucunda K?r?m Tatar toplumundaki protesto potansiyeli K?r?m Tatar Milli Hareket Veteranlar?n?n te?ebbüsü ?eklini alarak realize edildi. K?r?m Tatar Milli Hareket Veteranlar? Ukrayna ?ktidar?ndan 18 May?s 2012’ye kadar K?r?m Tatar Halk?n?n Haklar?n?n ?adesi Yasas?n?n kabulünü talep etmektedirler. 18 May?s 2012’de konuyla ilgili geni? kat?l?ml? Genel Milli K?r?m Tatar Toplant?s? yap?laca?? belirtildi.

Böylece durum belirlendi: davac? — K?r?m Tatar Halk?, daval? ise Ukrayna ?ktidar?.

Ve nihayet hareketler duyulmaya ba?lad?.

Parlamento Görü?meleri düzenlendi. Kim Ukrayna Parlamentosunda K?r?m Tatarlar?n? temsil etti?

K?r?m Tatar Milli Hareket Veteranlar?n?n güvensizlik oyu verdi?i Mustafa Cemilev’in K?r?m Tatar Halk? ad?na konu?mas? Ukrayna ?ktidar?n?n K?r?m Tatar Halk?na kar?? muamelesini gösterir.

KTMM ba?kan? Parlamento kürsüsünden ne konuyla ilgili konu?tuymu??

Sürgünde kalan 150 000 vatanda??n?n dönmesi gerekti?i hakk?nda m?? — Hay?r.

Ukrayna’da K?r?m Tatar Halk?n?n haklar?n?n iadesi gerekti?i hakk?nda m?? — Hay?r.

K?r?m Tatar devletçili?inin iadesi gerekti?i hakk?nda m?? — Hay?r.

Topra?a muhtaç K?r?m Tatarlar?na toprak sa?lanmas? gerekti?i hakk?nda m?? — Hay?r.

K?r?m Tatar Halk?n?n K?r?m’?n yerli halk? satatüsü hakk?nda m?? — Hay?r.

K?r?m Tatar Dilinin K?r?m’?n resmi dili statüsü hakk?nda m?? — Hay?r.

K?r?m’?n gerçek toponimyas?n?n iadesi hakk?nda m?? — Hay?r…

Ya ne konuda konu?tu Mustafa Cemilev? Parlamento Görü?melerinde K?r?m Tatar Halk?n?n hangi aktüel sorunlar? hakk?nda konu?uldu?

Ukrayna Milletvekili Mustafa Cemilev’in kanaatince 2012’de AG?T himayesinde K?r?m Tatar Halk?n?n anavatanda haklar?n?n iadesi, Ukrayna’da güvenlik ve geli?imini sa?lama konusundaki forumun düzenlenmesinden ve Milliyetler Haklar? Devlet Komitesi’nin iadesinin hemen gerekti?inden ba?ka önemli sorunlar zaten yok.

Konu?mas?n?n yal?n?z bir bölümünde Mustafa Cemilev Ukrayna’n?n K?r?m Tatar Halk?n?n haklar?n? görmezden geldi?inden ?ikayet etti. Fakat bunun etnik ölüme vard?raca?? için de?il.

Mustafa Cemilev ‘i K?r?m Tatar Halk?n?n gelece?i de?il, Ukrayna Milletinin gelece?i çok fazla rahats?z eder.

Al?nt?: ‘K?r?m Tatar Halk?n?n ve sürgüne gönderilen ba?ka toplumlar?n dönmesi, yarle?mesi, haklar?n?n iadesi sorunlar?n?n halledilmesi gerekti?inin göz ard? edilmesi Ukrayna’da demokrasi geli?imine, Ukrayna toplumunda hümanizm, demokrasi prensiplerinin peki?tirilmesine, ayr? bireyin ve etnik toplumlar?n?n etrafl? geli?imine, Ukrayna Milletinin ?ekillenmesine engel olu?turuyor’.

Ayn? zamanda Mustafa Cemilev, Refat Çubarov’un Ukrayna’n?n önde gelen uzmanlar?yla birlikte haz?rlad??? Ukrayna’n?n Etno-Milli Siyaset Konsepsiyonu Yasa Tasar?s?n?n yeniden kaydedildi?ini kendisinin ba?ar?s? olarak belirleyerek bu yasa tasar?s?n?n 2005 y?l?ndan bu yana Ukrayna Parlamentosunun elektronik veritaban?nda sakland???n? belirtti.

Mustafa Cemilev’in bu konu?mas?yla ilgili birkaç soru olu?tu.

Bu yasa tasar?s?n? gören bir K?r?m Tatar? var m??
Bu yasa tasar?s? ne diyor ve onda K?r?m Tatar milli sorunu nas?l tan?mlan?yor?
Yasa tasar?s? üzerinde çal??an uzmanlar ekibine kim dahil oldu?
Bu yasa tasar?s? K?r?m Tatar toplumunun tüm kesimlenirce enine boynuna tart???ld? m??
Bu yasa tasar?s? onun geni? olarak görü?ülmesi için yay?nland? m??
Hangi milli organ Refat Çubarov’a bu yasa tasaras?n? 2005’te Ukrayna Parlamentosunda kaydetmeyi, Mustafa Cemilev’e ise günümüzde yeniden ayn? harekette bulunmay? tavsiye etti?

Büyük ihtimalle KTMM yönetimi bu sorular? cevaplamak istemez. Düz sorulara anla??l?r cevaplar verme Cemilcilerin adetinde de?ildir.

Fakat bu kez cevap vermekten kaç?n?lmaz.

Çok fazla soru birikti?.

Vasvi ABDURA?MOV