Bu y?l?n 6-9 Aral?k tarihlerinde Tataristan’?n ba?kenti Kazan’da Dünya Tatar Kongresi’nin be?inci oturumuna ev sahipli?i yap?ld?.

1.000 ‘den fazla delege ve dünyan?n dört bir yan?ndan gelen ziyaretçi kongreye kat?ld?. Tataristan Cumhuriyeti Cumhurba?kan? Rustam Minnihanov, Devlet Mü?aviri Mintemir ?aymiyev, Tataristan Cumhuriyeti Ba?bakan? ?ldar Halikov, Tataristan Cumhuriyeti Dan??tay (Devlet Konseyi) Ba?kan? Farid Muhamet?in, Rusya Federasyonu’nun üç ba? Müftüsü: Ravil Gaynutdin, Talgat Tacutdin ve ?ldus Fayzov, Moskoval? VIP önemli ki?iler: Rusya Federasyonu D??i?leri Bakanl??? Devlet Sekreteri ve Bakan Yard?mc?s? G.Karasin, «Rossotrudniçestvo» («Rus ??birli?i») Ba?kan? K.Kosaçev ve di?er yetkililer Kongreye kat?ld?lar.

K?r?m’daki Kazan Tatar toplumu Kongrede ?lmir Temirgaliyev ba?kanl???ndaki «?dil-Ural» cemiyetinden üç delege taraf?ndan temsil edildi, K?r?m Tatarlar?ndan ise Milli F?rka üyeleri Vasvi Abduraimov’la Emir Mecitov ve «Йылдыз» («Y?ld?z») dergisinin ba? editörü Dilaver Osmanov Kongreye misafirler olarak kat?ld?lar.

Kongreye kat?lan her delegasyonu yan?na özel bir küratör olarak atanan ki?i kar??lar ve forumun sürdü?ü dört gün boyunca   Kazan’a gelen misafirlere dönü? yoluna ç?kana kadar  e?lik ederdi. K?r?m heyeti Kazan ?ehrinin en iyi otellerinden biri «Grand Hotel Kazan»a yerle?tirildi. Otelin bulundu?u Tataristan’?n ba?kenti Kazan’?n kalbinin bir yan?nda Gabdulla Tukay’?n an?t?, di?er yan?nda ise üzerinde:» Ben bütün ya?am boyunca Tatarlar? iftiradan koruyan bir Rus adam?y?m.» — diye yaz?lan büyük Rus hümanisti Lev Gumilev’in an?t büstü bulunmaktad?r.

6 Aral?k’ta Kongrenin ilk gününün ilk yar?s?nda Tataristan Cumhuriyeti Hükümeti ve Dan??tay? (Devlet Konseyi) binalar?n?n yan?nda bulunan Dünya Tatar Kongresi Ofisi’nde Kongreye kat?lacak delegelerin ve misafirlerin kay?tlanmas? düzenlendi, günün ikinci yar?s?ndaysa Kurultay?n tüm kat?l?mc?lar? için Kazan turlar? organize edildi. Ak?am üstü ise Galiaskar Kamal Tatar Devlet Akademik Tiyatrosu’nda R. Zaydulla’n?n «Ülep yaratt?» oyunu sahnelendi.

Kongrenin resmi aç?l?? töreni 7 Aral?k’ta Musa Calil Opera ve Bale Tiyatrosu’nda gerçekle?tirildi. Tataristan Cumhurba?kan? Rustam Minnihanov ve Dünya Tatar Kongresi Yürütme Kurulu Ba?kan? Rinat Zakirov kongreyi açt?lar. Rusya Federasyonu D??i?leri Bakanl??? Devlet Sekreteri ve Bakan Yard?mc?s? Grigoriy Karasin yapt??? konu?mada Dünya Tatar Kongresi’nin faaliyetini yüksek de?erlendirdi. Rusya Federal «Rossotrudniçestvo» («Rus ??birli?i») Ajans? Ba?kan? Konstantin Kosaçev, Tatarlar?n en zor durumlarda iyi taraflar?n? gösterdiklerini belirtti.

Yak?nda «Rossotrudniçestvo» ve Dünya Tatar Kongresi aras?nda yurtd???ndaki milletta?lar ile i?birli?i hakk?nda bir anla?ma akdedilecektir. Dünya Tatar Kongresi Yürütme Kurulu’na göre sadece kom?u ülkelerde yakla??k bir milyon Tatar ya?amaktad?r.

Kongre toplant?lar? aras?ndaki fas?la s?ras?nda Vasvi Abduraimov ve Emir Mecitov, Tataristan Cumhuriyeti Cumhurba?kan? Rustam Minnihanov ile Devlet Mü?aviri Mintemir ?aymiyev’i K?r?m Tatarlar? ad?na selamlayarak Tatar milletinin tüm parçalar?n? bir araya getirme ve Tataristan Cumhuriyeti’nin geli?imi aç?s?ndan çok önemli uluslararas? forumun gösterdi?i ba?ar?dan dolay? tebrik ettiler.

Fas?ladan sonra üç seksiyonda çal???ld?:

1. Seksiyon: Tatar Halk?n?n Milli Kimli?inin Olu?umunda Tarihin, Kültürün ve E?itimin Rolü;

2. Seksiyon: Tatar Milletinin Gelecekteki Geli?meleri;

3. Seksiyon: Tatar Bilgi Alan?: Gerçekler ve Beklentiler.

Ak?am üstü Kongrenin tüm delege ve misafirleri «Korston» Devlet Teleradyo Kampanyas?’n?n büyük salonunda Tataristan Cumhuriyeti Cumhurba?kan? taraf?ndan a??rland?lar.

8 Aral?k’taki Kongre oturumunu Tataristan Cumhuriyeti Dan??tay Ba?kan? Farid Muhamet?in yönetti. Kongre delegeleri seksiyonlar?n çal??malar?n? de?erlendirerek Tatar Halk?n?n Etnik Kimli?ini Koruma Konsepsiyonu’nu ve Kongre Rezolüsyonunu kabul ettiler. 77 ki?ilik Dünya Tatar Kongresi Yürütme Kurulu onayland?. ?lmir Temirgaliyev Dünya Tatar Kongresi Yürütme Kurulu’na Ukrayna’dan temsilci olarak seçildi. Dünya Tatar Kongresi Tüzü?ü’nde de?i?iklikler yap?ld?. Art?k yaln?zca tüzel ki?iler Dünya Tatar Kongresi’nin üyeleri olabilirler. Yaln?zca Dünya Tatar Kongre Toplant?s?, Kongre üyelerini kabul etme ve d??lama hakk?na sahiptir. Ukrayna ve Kazakistan’da Dünya Tatar Kongresi’nin iki ?ubesinin kurulmas?na karar verildi.

Rinat Zakirov gene Dünya Tatar Kongresi Yürütme Kurulu Ba?kan? seçildi.

Böylece Dünya Tatar Kongresi’nin 5. Toplant?s? sona erdi. Ak?amda Kongrenin delege ve misafirlerine Tatar halk?n?n ünlü sanatç?lar?n?n kat?ld??? muhte?em bir konser sunuldu.

9 Aral?k kalk?? günü oldu. Fakat bu günde de Tatarlar?n ya?ad??? uzak bölgelere ziyaret düzenlendi. Ziyaret s?ras?nda Tatarlar?n ya?ad??? uzak bölgelerin ekonomik düzeyleri ve ya?am ?artlar? hakk?nda bilgi edinildi. Tatarlar?n vatanlar?n?n sahibi olarak anavatanlar?nda güzel ya?ad?klar? kan?tland?.

Fauziya Bayramova’n?n Tatar Milletinin Gelecekteki Geli?meleri konulu seksiyonda: «Korkunç ?van’?n zaman?ndan beri Tatar halk?n?n imparatorluk merkezi taraf?ndan yok edilmeye çal???ld???n?» belirtmekle birlikte Ba?kurtistan’da ya?ayan 1 milyondan fazla Tatarlara ac? ve zorluklar veren «Ba?kurt ?ovenizmi»ne kar?? acil harekete geçilme ça?r?s?nda bulunmas?ndan ba?ka Kongre delegeleri ve konuklar?n?n tüm konu?malar? Kremlin ve Rusya Federasyonu yönetimine kar?? ho?görülüydü.

Birçok konu?malar, toplant?lar ve oturumlar aralar?ndaki görü?meler sonucu a?a??daki resim belirginle?ti — bugün Kazan’?n resmi konumu böyle ki:

— Siyasi sorunlar yaln?zca Rusya Federasyonu Cumhurba?kan? Vladimir Putin ve idaresince temsil edilen Moskova’n?n onay? ile çözülebilir;

— Ekonomik projeler sadece kar??l?kl?l?k temelinde ve Tataristan ç?karlar?n?n korunmas? önceli?iyle gerçekle?tirilebilir;

— Rusya Federasyonu ve Tataristan Cumhuriyeti Anayasalar?na uygun bir ?ekilde ?nsanc?l alandaki(kültür, bilim, e?itim) her türlü i?birli?i te?vik edilir.

Dünya Tatar Kongresi, günümüzde Tataristan Cumhuriyeti’nin ve Tatarlar?n hem Rusya Federasyonu’nda hem de dünyada konumlar?n? güçlendirme amac?yla Tatar diyasporalar?n?n potansiyelini kullanan bir bakanl???n görevlerini yerine getirmektedir. Dünya Tatar Kongresi’nin tüm inisiyatifleri münhas?ran Tataristan Cumhuriyeti Cumhurba?kan? Rustam Minnihanov ve nezdindekileri taraf?ndan temsil edilen Tataristan yönetimi ile uzla??larak gerçekle?tirilmeye çal???l?rlar.

Bugüne kadar Tataristan’da ve dünyadaki Tatar topluluklar?nda Mintemir ?aymiyev’in itibar?n?n sars?lmaz oldu?unu belirtmek gerekir. Mintemir ?aymiyev — Tatarlar?n gerçek milli lideridir.

Rusya Federasyonu’nun Samara ?li’nden Kongreye kat?lan delegasyonun temsilcisi ?ktisat Doktoras? Profesör ?lyas ?akurov, ilginç bir konu?ma yapt?:

— Medyada yer alan Rusya Federasyonu’nun da??lmas? ve Tataristan’?n ayr?lmas? konusundaki tart??malar üzüntü ve ?a?k?nl??a neden olmakla birlikte bir bardak suda kopar?lmaya çal???lan f?rt?nay? an?msat?r… Kimin Titanik’in en pahal? ve güzel kabinine ihtiyac? var? Hepimizce bilindi?i gibi, Titanik’in herhangi bir kabini veya güvertesi ayr? olarak kurtulamad?. Gözümüzün önünde Rusya Federasyonu’muz dünya siyaseti ve ekonomisinde, endüstriyel teknoloji alan?nda konumlar?n? kaybetmektedir. Bizlerimizin Rusya Federasyonu’nun ikinci milleti olarak büyük bir potansiyele sahip olan cumhuriyetimizin ve büyük devletimizin yönetimine kat?lmay? reddetme hakk?m?z yoktur.

Dünyadaki sekiz milyondan fazla Tatarlar?n sadece iki milyonunun Tataristan Cumhuriyeti’nde ya?amas? unutulmamal?d?r. Tatarlar?n yüzy?llard?r en iyi ihtimalde devlet kurumlar?n?n kay?ts?zl??? ?artlar?nda sertle?tirilmeye çal???ld??? ve asimilasyona direndi?i bölgelerde Tatarlar?n milli ruhu, passyonarl??? (passionarity) daha güçlüdür. Tataristan’?n d???nda Tatarlar?n yar?s?ndan fazlas? ya?amaktad?r. Onlar ne yapmal??

Rusya Federasyonu ve Tataristan Cumhuriyeti ile Ba?kurtistan Cumhuriyeti’nin Sibirya ve Uzak Do?u’yu geli?tirme konulu ortak projeleri gerçekle?tirilmelidir. Bu ortak projeler öncelikle otonom statüye sahip olmal?lar ve uzun vadeli kalk?nma programlar?n?n geli?tirilmesi, Tataristan ile Be?kurtistan Cumhuriyetlerinin ekonomilerine entegre olmas? ve i?gücünün göçü için cazip ko?ullar?n sa?lanmas?(konut, altyap?, tepegöz, sübvansiyonlu ula??m vb.) ?artt?r.

Bölgelerde toplumla etkile?im, ba?ar?l? ve nüfuzlu Tatarlar?n mülksel ve entelektüel potansiyelinin, yönetim alan?ndaki deneyim ve tecrübelerinin kullan?m? stratejisi Rusya Federasyonu’nun ekonomi kalk?nmas?na katk? sa?lamakla birlikte Tataristan Cumhuriyeti’nin egemenli?ini daha da güçlendirmeyi ve Tataristan Cumhuriyeti ile Dünya Tatar Kongresi’nin politikalar?n?n çok ba?ar?l? ve etkili olmalar?n? sa?layabilir.

?lyas ?akurov: «Slogan?m?z: «Tatarlar için yararl? olan her ?ey Rusya için yararl? olmal?, Rusya için yararl? olan her ?ey Tatarlar için yararl? olmal?d?r.«» — diye konu?mas?n? sona erdirdi.

Tatar karde?lerimize geçen Kongrenin kararlar?n?n uygulanmas?nda ba?ar?lar, Türkleri ve ?slavlar? bir araya getirecek Avrasya Birli?i’nin omurgas?n? olu?turacak Tataristan Cumhuriyeti dahil olmak üzere Rusya Federasyonu’na huzurlar, refahlar ve geli?imler dileriz.

MF Bas?n-Yay?n Servisi