?çinde bulundu?umuz 2014 y?l?nda Ukrayna‘da tarih yeniden tekerrür etti. Geçmi?te Osmanl? ?mparatorlu?u ile Çarl?k Rusya aras?nda; daha sonra da Lehistan (Polonya) ile Rusya aras?nda payla??m sava??na maruz kalan Ukrayna, bugün de AB-ABD ile Rusya aras?nda ayn? kaderi ya??yor.

Ukrayna’n?n bat?s?nda ya?ayan Ukrayna milliyetçisi Ukrainler ile do?usunda ya?ayan Rusça konu?an etnik Ruslar?n uyu?mazl??? Ukrayna’da temsili çizgide büyük bir iç sava? yaratt?. Bat?da Ukraince konu?an Ukrayna vatanda?lar?n?n «Rus dü?manl???», do?uda Rusça konu?an vatanda?larda «Nazizm korkusu» olu?turdu.

Bat?c? Ukrainler AB-ABD deste?iyle denedikleri ve fiyaskoyla sonuçlanan 2004 Turuncu Devrimi’nden ders almad?lar. Ukrayna’da Turuncu Devrime son veren Viktor Yanukoviç iktidar?n?n AB’ne yakla?mas?n? maalesef AB iyi de?erlendiremedi. Bat?n?n ka??mas?yla harekete geçen fa?ist ve a??r? milliyetçi «Sa? Sektör»ün bast?rmas?yla Ukrayna’da «halk darbesi» olu?tu.

Ukrayna Dumas?’nda perde arkas?nda bilinmeyen saf de?i?tirmelerden sonra muhalefet yönetime el koydu. Gamal? haç ta??yan ve Nazi selam? veren örgütler bu süreçte yasal statü kazand?lar. Gereksiz bir ?ekilde Duma’da Az?nl?k dil yasas?» iptal edildi. Ukrayna’da Rusça, Macarca ve Romence nin resmi dairelerde kullan?lmas? yasakland?.

Rusya, Ukrayna krizinde iki k?rm?z? çizgisi oldu?unu dünya kamuoyuna duyurdu. Birincisi K?r?m’da ve do?u Ukrayna’daki etnik Ruslar?n tehdit edilmesinin önlenmesi ve güvenli?inin sa?lanmas? ile Sivastopol’de bulunan «Karadeniz Filosu»nun gelece?iydi. Rusya, günümüzden 230 y?l önce Çariçe ?kinci Katerina’n?n General Potemkin’in eliyle Sivastopol’de çakm?? oldu?u kaz??? sökme niyeti ta??m?yordu. Nu niyetini 2017 y?l?nda sona erecek olan Karadeniz Filosu’nun kira sözle?mesini 2010 y?l?nda 25 y?l daha uzatarak göstermi?ti.

K?r?m yar?madas?n?n yerli ve köklü halk? K?r?m Tatarlar?, olu?an ve önlerine gelen bu zehirli kriz ortam?nda Ukrayna ve Rusya aras?nda seçim yapmaya zorland?lar.K?r?m Tatarlar? sürgünden döndükten sonra içinde ya?ad?klar? ve maalesef haklar?n? alamad?klar? Ukrayna’dan, kendi kararlar? olmadan kopu?un kritik ve dramatik bir dönemecini ya?ad?lar. Bu dönemeç K?r?m’da önlerine gelen «referandum süreci»ydi.K?r?m Tatar halk? referandum sürecinde sand??a gitme ve gitmeme ikilemini gelecekleri ve kaderleri aç?s?ndan korku ve endi?e ile ya?ad?lar.

Ukrayna iktidar?n?n K?r?m’?n Rusya’n?n terkibine geçmesinde büyük bir acizlik ve trajedik bir yönetim sergileyerek hayal k?r?kl??? yaratmas? ifade edilemez bir durumdu. Bunun aksine Rusya idarecilerinin K?r?m Tatarlar?na uzatt??? zeytindal? oldukça dikkat çekmekteydi. Bu dönemde Rusya’n?n K?r?m Tatar aç?l?m?, Rusya Federasyonu Devlet Ba?kan? Viladimir Putin’in Tataristan’?n ilk Devlet Ba?kan? Mintimer ?aymiyev vas?tas?yla K?r?m Tatarlar?n?n eski lideri Mustafa Cemilev’i, Moskova’ya davet etmesi ile yeni bir boyut kazanm??t?. Maalesef eski KTMM Ba?kan? ve Ukrayna Milletvekili Mustafa Cemilev bu daveti iyi de?erlendirmedi.

K?r?m Tatarlar? için lider konumda olan kadrolar?n kendi ellerinde olmayan içinde yer ald?klar? proje görevleri gere?i gerçekçi olmayan kararlar almas?na sebep oldu. KTMM’nin eski ba?kan?, Moskova’ya Kiev iktidar?n?n bilgisi dahilinde gitmesi ve hareket etmesi; bu tarihi görü?meyi sonuçland?rmadan bitirdi. Eski lider söz konusu proje görevinden dolay? bu stratejik dönemeci kendi aleyhine çevirdi. Maalesef KTMM’nin yeni yönetiminin önemli bir k?sm?n?n eski liderin arkas?ndan gitmesi K?r?m Tatar halk?n?n gelece?i aç?s?ndan da yeni bir dönemi de ba?latt?.

Di?er taraftan K?r?m yar?madas?n? tek bir kur?un s?kmadan ve direnmeden terk eden Ukrayna, topraklar?n?n do?u bölgelerinde ya?ad??? s?k?nt?l? bu dönemde yeni Cumhurba?kan?n? seçerek siyasetine yön verme yönünde bir at?m att?. Nitekim yeni Cumhurba?kan? Petro Pro?enko, ülkenin bölünmesine sebep olan Avrupa Birli?i ile «Ekonomik ??birli?i Anla?mas?» imzalad?. Ukrayna Avrupa Birli?i için çok büyük bir bedel ödedi. Ancak AB’nin samimiyeti zamanla görülecek. Ukrayna’n?n AB rüyas? için ya?ad??? bu bölünmeyi Ukrayna yöneticileri ileride halka izah etmek mecburiyetinde kalacaklar.

Haziran-2014’ün sonlar?na do?ru Cumhurba?kan? Pro?enko taraf?ndan ilan edilen ate?kes sona ermesine ra?men, Pro?enko ate?kesi mecburiyetten uzatt?. Burada Pro?enko’nun Ukrayna’da ya?anan iç sava? ve bölünmeyi diplomasi yoluyla çözmek niyetide aç?kca görülmekte.

Öte yandan bölünme yolunda ya?anan son geli?me ise daha önce Ukrayna’n?n do?usundaki ayr?l?kç?lar?n olu?turdu?u Kent Cumhuriyetlerinden Donetsk ve Lugansk birle?erek «Halk Birli?i Cumhuriyeti» ni ilan etmeleri oldu.

Ukrayna üzerinden sürdürülen ve binlerce insan?n hayat?na mal olan emperyalist payla??m mücadelesinde gelinen a?amay? ?öyle tarif etmek mümklündür. Do?u Avrupa’n?n bu büyük ülkesi fiili olarak ikiye bölünmü?tür.Bat?’ya yoksul Bat? Ukrayna, Rusya’ya zengin sanayi bölgeleri ve K?r?m kalm??t?r.

Rusya’ya kar?? Bat? ülkeleri yapt?r?mlar konusunda birlikte hareket etmemektedir.AB-Almanya Rusya’ya kar?? yapt?r?mlar? geni?letme niyetinde de?ildir. ABD’nin Rusya’ya kar?? sürdürdü?ü «Enerji Sava??’nda Avusturya, Rusya ile birlikte hareket etme karar? alm??t?r.

ABD’nin Avrupa’daki Rusya’n?n do?al gaz sat???n? durdurarak kendisinin üretti?i kaya gaz?n? s?v?la?t?rarak Avrupa’ya satma niyeti Do?u Avrupa’n?n en büyük ülkesi Ukrayna’y? parçalam??t?r.

ABD’nin Güney Ak?m? Projesi’ni bitirme niyeti Türkiye’yi devre d??? b?rakma amac? ta??maktad?r. Güney Ak?m?’na kar?? Bulgaristan ve S?rbistan ABD ile birlikte hareket etmektedir.ABD, Ukrayna üzerinden Rusya’n?n Avrupa ülkelerine gaz sat???n? durdurmak için Ukrayna’n?n parçalanma senaryosunu kendi haz?rlam??t?r.

Böylesine büyük enerji pazar? için ABD, K?r?m’?n Ukrayna’dan koparak Rusya’ya kat?lmas? projesine kendisi yol vermi? ve K?r?m’?n Rusya’n?n terkibine geçmesine göstermelik tepkisel siyaset izlemi?tir.K?r?m Tatarlar?n?n eski liderine vermi? oldu?u destek ve ödüller göstermeliktir.Bu davran??lar? adeta kendi dini inançlar?ndan temel alan günah ç?karmaya benzemektedir.
K?r?m Tatarlar?’n?n durumu ile ilgili K?r?m’da ve Diasporada Tatarlar farkl? de?erlendirmeler yapmakta ve tav?rlar sergilemektedir. Bunlar?n önemli bir k?sm? Rusya’ya ve Ruslara tepkisel tav?rlar göstermekte ve bu tav?rlar? genetik ve tarihi geçmi?ten intikal eden milli haf?zalar?ndan kaynaklanmaktad?r.

Ancak; K?r?m’da gerçekle?en ve Rusya’ya ba?lanmay? öngören referandum sonucu, politik bir gerçekliktir. Bu noktadan sonra mevcut gerçekli?in de?i?ebilece?ini öngörmek ve Tatar toplumunun gelece?ini sonu belirsiz bir maceraya sürüklemek anlam? ta??maktad?r.

Eski K?r?m Tatar liderli?i maalesef yeni liderli?i de bu gerçekli?e ra?men hala Ukrayna merkezli çözümler üzerinde diretmesi vakit kayb?d?r. K?r?m Tatarlar?n?n Ukrayna merkezli bir statü ve siyaset anlay???yla hareketinin geçersizli?i ortaya ç?km??t?r. Bu paradigmada ?srar ermekle ortaya ç?kan Rusya kar??tl???n?n halk?m?za bir yarar? olmayaca?? aç?kt?r. Tatar-Rus etnik kar??tl??? yaratman?n da toplumumuz aç?s?ndan, yak?n ve orta vadede ciddi s?k?nt?lara yol açmas? kaç?n?lmazd?r.

Ukrayna 23 senedir K?r?m Tatarlar?n?n haklar?n?n tan?nmas?, statülerinin aç?kl??a kavu?turulmas? gibi konularda hiçbir ad?m atmad??? herkesin malumudur. 23 senedir halk?m?z? oyalayan Ukrayna’dan yeni beklentilere girmek, toplumumuzda hayal k?r?kl??? yarataca?? gibi, mevut reel politik itibariyle de zaten imkans?zd?r.

Ayr?ca, Küresel güçlerin çok yönlü ve operasyonel stratejileri gere?i Karadeniz’de sürdürdü?ü tatbikatlar Türkiye’yi do?rudan ilgilendirmektedir. Bölgede bir taraftan Ukrayna’y? destekleyen ABD,Almanya ve Polonya merkezli bat? ülkeleri di?er taraftan do?unun deste?ini alm?? Rusya Federasyonu kar??l?kl? olarak birbirlerine meydan okumaktad?rlar.

K?r?m, Türkiye için önemlidir. Osmanl? Devleti 1774 Küçük Kaynarca Anla?mas?’yla K?r?m’? b?rakmak zorunda kalm??t?r. K?r?m»dan 1783’den sonra kitleler halinde Osmanl? topraklar?na Anadolu’ya,bugünkü Romanya ve Bulgaristan’a Tatar göçleri olmu?tur.

Osmanl? Devleti’nin bakiyesi olan K?r?m, Türkiye aç?s?ndan önemli bir bölgedir. K?r?m’?n yerli halk? K?r?m Tatarlar? Türkiye’nin ilgisine ve deste?ine ihtiyaç duymaktad?r. Türkiye K?r?m’da ya?anan siyasi geli?meleri iyi ve objektif de?erlendirmelidir. Tarihte Almanya-Polonya ittifak? ile maceraya sürüklenen ve tarihi vatanlar?ndan sürgün ya?ayan K?r?m Tatarlar?, bugünde ABD-Polonya ittifak? ile tarihte ya?ad??? trajediyi bir daha ya?amak istememektedir.

Bugün, K?r?m Tatarlar?n?n eski liderli?inin görev ald??? proje ile tarihte Polonyal? Mare?al Pilsudski’nin Promete hareketi tekrar olu?turulmak istenmektedir. Bu projeye K?r?m Tatar Milli Meclisi ve diasporadaki baz? K?r?m Tatar derneklerinin i?tiraki sa?lanmas? üzerine görü?meler yap?lmaktad?r.

Bu paranoyak proje K?r?m’da Tatar varl???n?n gelece?i aç?s?ndan kabul edilemez bir durumdur. Bat? merkezli gizli servis kadrolar? taraf?ndan haz?rlanan bu projeye K?r?m’dan ve diasporadan geni? kat?l?m olmas? mümkün de?ildir. ?çinde ya?ad???m?z y?llar so?uk sava? y?llar?n?n kapal? dönemi de?ildir.Günümüz aç?kl?k ve ileti?im ça??d?r.

Ukrayna 1954 y?l?nda masa ba??nda topraklar?na katt??? K?r?m’?n de?erini anlamam?? ve sahip ç?kmam??t?r. Rusya Federasyonu, Sovyetlerin hediye etti?i bu topraklar? referandum ile tekrar bünyesine katm??t?r. K?r?m’?n RF’na kat?lmas? sonras? RF Ba?kan? Viladimir Putin’in K?r?m Tatarlar?na yönelik ç?kard??? kanun ve kararnamelerin uygulanmas? için Rusya’ya imkan tan?nmal?d?r. Rusya’n?n Devlet Ba?kan? düzeyinde vermi? oldu?u söz ve kararlar?n?n uygulanabilirli?i K?r?m Tatarlar?n?n toplumsal tav?rlar?n? belirleyecektir.

Ünver SEL