1993 y?l?n?n 6 Kas?m’?n? 7 Kas?m’?na ba?layan gecede Yuriy Osmanov vah?ice öldürüldü. Bu vah?etin gerçekle?tirildi?i tarihten bu yana 20 y?l geçti. K?r?m Tatar Halk?n?n ve K?r?m’?n kaybetti?i bu insan?n büyüklü?ü ve önemlili?i K?r?m toplumunca anla??lmaya ba?l?yor…

Vasvi Abduraimov, Yuriy Osmanov’un hayat?n?n son y?llar? onun yan?nda olanlardan biriydi. Onlar 1987 Eylül’ünden ba?lay?p Yuriy Osmanov’un katledildi?i 1993 y?l?n?n so?uk Kas?m’?na kadar birlikte çal??t?lar. Vasvi Abduraimov, haftal?k «Голос Крыма» («K?r?m Sedas?») gazetesine verdi?i röportajda o y?llarda ya?anan baz? olaylar hakk?nda bilgi verdi.

— Vasvi bey, sizin Yuriy Osmanov’la ortakl?k yapt???n?zda ya?anan en parlak olaylar? hat?rlayabilir misiniz? Yuriy Osmanov’un K?r?m Tatar Milli Hareketi’nde rolünü ve önemini nas?l de?erlendiriyorsunuz?

— Benim Yuriy Osmanov ile yapt???m alt? y?ll?k i?birli?inin ayr? bir olay?n? ay?rmak zordur. Ben, ülkenin ve ülke halklar?n?n?n kaderi ve ya?am?nda en kritik dönemde, yani 1987 Eylül’ünden itibaren Yuriy Osmanov’un katledildi?i 1993 y?l?n?n so?uk ruzgarlar ta??yan Kas?m’?na kadar yorulmay? bilmez bu insanla çal??t???m için ?ansl?yd?m.

Bu ya?am?n ba?ka aç?dan bilinmeye çal???ld??? hayat?m?n en parlak y?llar?yd?.

?yili?in ve kötülü?ün, ?????n ve karanl???n güçleri aras?nda ölüm kal?m mücadelesinin her gün, her saat ve her an yap?ld??? dünya bana Yuriy Osmanov sayesinde ula??l?r oldu. Ve her zaman insan varl???n?n hiyerar?isi içinde bu güçler somut insanlar taraf?ndan temsil edilmektedirler.

Yuriy Osmanov, 1993 Kas?m’?nda Hakikat ve Yalan aras?ndaki bu sonsuz sava?ta ?ehit dü?tü.

Yuriy Osmanov’un ve onun destekçilerinin mücadele etti?i ki?iler, halk?n çekti?i ac?lar ve s?k?nt?lardan yararl? ?ekilde yirmi küsur y?ld?r Pirus zaferini kutlamaktayd?lar. Bugün toplumun tedaviye ba?lama belirtileri vard?r. Ama zehirlenen organizman?n tedavisi için tüm onun hücreleri büyük çaba harcamak zorundad?rlar.

Yuriy Osmanov’un K?r?m Tatar Milli Hareketi’nde rolü ve önemi, onun yeni tarihi ko?ullarda yoluna devam etti?i ?smail Gasp?ral?’n?n, Yuriy Osmanov gibi K?r?m’da sosyal odakl? devlet taraf?ndan korunacak adil bir toplum in?a etmek isteyen Bekir Çoban-zade’nin, Yuriy Osmanov taraf?ndan K?r?m’da yeni hükümetin kuruldu?unda K?r?m Tatarlar?n?n girmesi umulan canlanma döneminin habercisi olarak adland?r?lan Amdi Giraybay’n?n rolü ve önemi ile mukayese edilebilir.

?nsanl?k tarihinin en büyük mütefekkirlerinin dü?ünceleri onlar hakk?ndaki hat?ralar gibi ebedidir.

Yuriy Osmanov’un dü?ünce ve fikirlerinin ço?u bu seridendir. Onun çal??malar? ve te?ebbüsleri hem K?r?m’da, hem de Türk Dünyas?nda çimlenip filiz vermektedirler.

— Sizce Yuriy Osmanov’a kar?? i?lenen bu cinayetin gerçek nedenleri neydi? Bu suçun soru?turulma süreci hangi a?amada?

— Yuriy Osmanov’un öldürülmesinden birkaç gün önce Sevastopol’daki Karadeniz Filosu komutan? Eduard Baltin ile görü?memiz oldu. Ben de bu görü?meye kat?lanlardand?m. K?r?m’daki sorunlar?n ve özellikle K?r?m Tatarlar?n?n ya?ad??? sorunlar?n halledilmesinde Karadeniz Filosunun i?birli?i ve kat?l?m?n?n olas? biçimleri görü?menin ana konusuydu. O zaman Karadeniz Filosunun Rusya ve Ukrayna cumhurba?kanlar? olan Boris Yeltsin ile Leonid Kravçuk’a do?rudan tabi halde olmas? ve K?r?m’?n gelecekteki kaderi ve mensubiyeti sorununun belirginsizli?i, bu görü?meye özel bir önem vermekteydi.

Ayn? günün ak?am?nda Simferopol’a (Akmescit’e) dönünce biz, Nicolay Filippov sunuculu?undaki K?r?m Devlet Teleradyo Kampanyas?’n?n TV yay?n?na kat?ld?k. Stüdyoda direkt telefon ba?lant?s? kuruldu. Bu telefonda iki kez do?rudan fiziksel ?iddet tehdidi i?ittirildi. Ama maalesef o zaman bu tehditlere gere?ince dikkat edilmedi…

Yuriy Osmanov, 1990’lar?n ba??nda Mustafa Cemilev ile Refat Çubarov’un K?r?m’da K?r?m Tatar kolunun ba?kanl???na getirilmelerine engel olu?turabilecek tek bir insand?. Yuriy Osmanov hayatta olsayd?, o K?r?m Tatar Halk?n? ulusal alanda ilerlemeye ve geli?meye do?ru yoldan sapt?rtmazd?… Yuriy Osmanov öldürüldü, yeni gelen sözde Musa ise K?r?m Tatarlar?n? iki ony?l boyunca sahrada dola?t?rarak ç?kmaza girdirdi.

Bu suçun soru?turulmas? ilerde sona erdirilecektir. Eminim ki, bu vah?et hakk?ndaki tüm gerçekler hepimizce bilinecektir. Bugün Yuriy Osmanov’a kar?? i?lenen bu cinayetle ili?kili olanlar hala aram?zdad?r. Onlar hala görevlerini sürdürür ve bu gerçeklerin bilinmemesi için ellerinden geleni yaparlar.

— Yuriy Osmanov’un ölümünden sonra K?r?m Tatar Milli Hareketi’nde anla?mazl?klar ba?lad?. Sizce neden?

— Yuriy Osmanov’un öldürülmesinin ard?ndan ekibimiz 2000 y?l?na kadar belli bir aktifli?ini ve birli?ini korumay? ba?ard?. Milli Hareketin hem bünyesi hem de çal??ma yöntemleri alan?ndaki köklü reformlara, özellikle modern bilgi teknolojisinin kullan?m?na, hem K?r?m’da hem de Ukrayna’n?n d???nda müttefiklere ihtiyaç duydu?u aç?kt?. Bu konudaki tart??malar toplumda hala sürmektedirler. Bu anla??labilir bir durum, çünkü hayat sürüyor.

K?r?m’daki sorunlar?n çözümünü nas?l gördü?ümüzü Milli F?rka’n?n «K?r?m Tatarlar?: 21. As?r Stratejisi» adl? Program?nda özetledik.

Di?erleri, ba?ka bir ?ey dü?ünürler ve yaparlar — bu onlar?n hakk? ve seçimidir. Kimin hakl?, kimin ise haks?z oldu?unu halk?m?z ve tarih de?erlendirecektir…

«K?r?m Sedas?» («Голос Крыма») gazetesinin muhabiri

Zelfira Mutalupova konu?tu