K?r?m Cumhuriyeti Kamu Odas? Ba?kan Yard?mc?s? Aleksandr Formançuk, 4 ?ubat 2015 tarihinde Simferopol (Akmescit) ?ehrinde gerçekle?en Rusya Federasyonu Kamu Odas?’n?n K?r?m’da milliyetler ve inançlar aras?nda uyumun sa?lanmas?na ili?kin oturumunda ?unu aç?klad?: «Ben K?r?m Tatar Halk?n?n kendi vatanlar?na geri dönü?ünün tamamlanm?? oldu?unu tüm sorumlulukla söyleyebilirim».

Bu deyimin oturumda K?r?m Tatar toplumunun yoklu?unda yap?ld??? kayda de?erdir. Rusya Federasyonu Kamu Odas? Genel Sekreterli?i taraf?ndan söz konusu etkinli?e kat?lmak üzere davet edilen K?r?m Tatar STK ba?kanlar?n?n etkini?e kat?l?m? davet eden taraf olan K?r?m Kamu Odas? taraf?ndan sert ve kat? bir ?ekilde reddedildi.

Rusya’dan etkinli?e kat?lan misafirlerden K?r?m’?n ?imdiki «sahipleri»ne adalet ça?r?lar? ve toplum temsilcilerinin etkinli?e kat?l?m?n? sa?lama ça?r?lar? «ya bizim istedi?imiz gibi olur, ya da oturum zaten hiç gerçekle?mez» — diye reddedildi.

Söz konusu büyük K?r?m-Rusya forumunda K?r?m Tatarlar?n?n yoklu?unun ba?l?ca nedeni Formançuk’un aç?klamas?n?n ard?ndan daha iyi anla??l?r: K?r?m Tatar sorunuyla ilgili aç?kças? yalan-yanl?? aç?klamay? önceden haz?rlayan K?r?m’?n nomenklatürel sözde «sosyal aktivistleri» tabi ki korktular.

Gerçekten korktular. K?r?m Tatar toplum aktivistleri taraf?ndan Formançuk’un yalanlar?n?n?n ortaya ç?kar?l?p rezil olacaklar?ndan korktular. K?r?m Tatarlar?n?n söz konusu etkinli?e kat?ld??? takdirde Moskoval? misafirlerin K?r?m iktidar? için çok uygunsuz gerçekler hakk?nda bilgilendirilebilece?inden korktular.

K?r?m’dan Rusya Federasyonu’nun yüksek makamlar?na ula?an Rusya için son derece tehlikeli ve vahim olan K?r?m Tatar sorununun sözde çözümü ile ilgili yalan-yanl?? bilgilerinin ak???n?n aç??a vurulmas?ndan korktular.

Gerçekten de K?r?m Kamu Odas? Ba?kan? Grigoriy ?offe’nin K?r?m’a Yahudilerin dönü?ünün tamamland???n? belirtti?i anla??labilirdi. K?r?m Kamu Odas? üyesi ve Bulgar Kültür Merkezi direktörü ?van Abajer’in K?r?m’a Yahudilerin dönü?ünün tamamland???n? belirtti?i anla??labilirdi. K?r?m Kamu Odas? üyesi ve Ermeni Kültür Merkezi direktörü Vagar?ak Melkonyan’?n K?r?m’a Ermenilerin dönü?ünün tamamland???n? belirtti?i anla??labilirdi… Çünkü onlar kendi halklar?n?n temsilcileri olarak kendi soyda?lar?n?n K?r?m’da ya?ad??? sorunlar? iyi bilirler.

Fakat oldukça k?sa süre önce K?r?m özerkli?inin Tatarlar aleyhinde kuruldu?unu belirten Ukrayna Komünist Partisi’nin K?r?m Cumhuriyeti Komitesi’nin eski ideolojik sekreteri Aleksandr Formançuk’tan K?r?m Tatarlar?n?n K?r?m’a dönü?ü konusunda objektiflik beklenmez.

Tabii ki onun bu aç?klamas? gerçek bilgileri içermiyor!

20 ?ubat 2013’te K?r?m Tatar toplumunun bask?s?yla K?r?m Özerk Cumhuriyeti Yüksek Konseyi’nce Ukrayna Cumhurba?kan? Viktor Yanukoviç’e Bi?kek Anla?mas?’n? uzatma ba?vurusunda bulunuldu?u hat?rlat?lmal?d?r.

9 Ekim 1992 tarihinde Bi?kek ?ehrinde sürgüne gönderilen bireylerin, milli az?nl?klar?n ve halklar?n haklar?n?n iadesi ile ilgili sorunlar konusundaki Bi?kek Antla?mas? BDT devlet ba?kanlar?nca imzaland?. Bu Antla?ma, bask? ve sürgün politikalar?na tabi tutulan halklara anavatanlar?na dönü? hakk? tan?yan BDT çerçevesinde kabul edilen tek belgedir. Belge, vatanlar?na geri dönen ki?ilere vizesiz giri? hakk? vererek mülkiyetlerinin transferini, emeklilik sa?lanmas? sorunlar?n?n, ya?ayacaklar? yere dönünce yerle?me sorunlar?n?n çözümünü önemli ölçüde kolayla?t?r?r.

K?r?m Özerk Cumhuriyeti Yüksek Konseyi taraf?ndan Ukrayna Cumhurba?kan? Viktor Yanukoviç’e yap?lan Bi?kek Anla?mas?’n? uzatma ba?vurusunun metnine göre «Ukrayna d???nda yakla??k 100 bin sürgüne gönderilen birey ya?amaktad?r. Onlardan 80 bini Özbekistan’da bulunmaktad?r». Bununla birlikte son 5 y?lda her y?l yakla??k 1500 vatanlar?na geri dönen K?r?m’a dönmektedir.

KÖC Yüksek Konseyi üyeleri, Ukrayna Cumhurba?kan?na ?unlar? duyurdu: «Y?lda 5-8 bin ki?ilik geri dönü? sürecinin önümüzdeki 10-12 y?l boyunca devam edece?i de aç?kt?r».

Görünü?e göre K?r?m Kamu Odas? Ba?kan Yard?mc?s? Aleksandr Formançuk, bu güne kadar büyük ço?unlu?uyla K?r?m Devlet Konseyi üyeli?inde olan eski KÖC Yüksek Konseyi üyelerinin görü?lerini dikkate lay?k bulmad?.

Rusya Federasyonu’na ba?l? K?r?m’?n iktidar organlar?nda yüksek görevlerde bulunan K?r?m Tatar yetkililerinin de tutumu ?a?k?nl??a sevk etmektedir.

Ne K?r?m Cumhuriyeti Devlet Konseyi Ba?kan Yard?mc?s? ve KTMM eski ba?kan yard?mc?s? Remzi ?lyasov, ne K?r?m Cumhuriyeti Ba?bakan Yard?mc?s? Ruslan Balbek, ne K?r?m Cumhuriyeti Milletleraras? ?li?kiler ve Sürgün Edilen Vatanda?lar Devlet Komitesi Ba?kan? ve KTMM eski ba?kan yard?mc?s? Zaur Smirnov, ne de Rusya Federasyonu Devlet Ba?kan? nezdinde Milletler Konseyi üyesi ve KTMM’in eski üyesi Eskender Belalov — onlardan hiç kimse, devlet düzeyinde 100.000’den fazla K?r?m Tatar?na K?r?m’a dönü? yolunu «kapatmak isteyen» ve yüzsüzlü?ün haddini a?an raporcunun yalan?na itiraz etmedi bile. Göründü?ü gibi onlar için kendi halk?n?n ç?karlar?na ihanet, yüksek makamda buluman?n ücretidir.

Formançuk’a ve onun: «Ben K?r?m Tatar Halk?n?n kendi vatanlar?na geri dönü?ünün tamamlanm?? oldu?unu tüm sorumlulukla söyleyebilirim», — diye yapt??? aç?klamaya gelince ise…

Halk Partisi Milli F?rka, Formançuk’un vatanlar? K?r?m’a dönmek isteyen on binlerce K?r?m Tatar? önünde resmen konu?ma yaparak dönü? sürecinin tamamland???n? aç?klamas? için onun Özbekistan’?, Kazakistan’?, K?rg?zistan’? ve Tacikistan’? ziyaretlerini finanse etmeyi öneriyor.

Ancak Formançuk büyük olas?l?kla «tüm sorumlulukla» aç?klama yapmak üzere Orta Asya gezisini gerçekle?tirmeye raz? olmayacakt?r. O K?r?m’da ba?ka amaçl? faaliyetlerde ve ba?ka «hizmet»lerde bulunmayi kendisine lay?k görüyor.

Formançuk’u Ukrayna Kömünist Partisi K?r?m Komitesi’nde onunla birlikte çal??t???ndan beri iyi tan?yan K?r?m kömünistlerinin lideri Leonid Graç, ATR televizyon kanal?n?n canl? yay?n?nda K?r?m Kamu Odas? Ba?kan Yard?mc?s?n?n bu karakter çizgisini çok anlay??l? bir ?ekilde anlatt?.

Leonid Graç ATR canl? yay?n?nda Formançuk’un faaliyetlerini alenen ve yüksek sesle böyle betimledi: «Sovyet sonras? dönemde bu insan ne yapt?? ??te size ringa bal???, i?te size hububat… Son y?llard?r ne kazanm?? oldu?unuzu biliyor musunuz? Siz iktidara gelen tüm kampanyalar?n yalakas? bir dalkavuksunuz!..»

Di?er bir deyi?le sahibinin sofras?ndan ringa bal???n? ta??ma al??kanl???, Formançuk’un dalkavuklu?unun alt?n? s?zmakta ve Bagrov’dan ba?lay?p Aksenov’a kadar tüm yöneticilerin «uzman?n?n» damgas? olarak bilinmektedir. Budur tüm onun «tüm sorumlulukla yapt??? aç?klamalar?n» gerçek fiyat?d?r.

K?r?m Kamu Odas?’nca «tarihi aç?klama»n?n yap?ld??? ortak toplant?dan sonra K?r?m Kamu Odas?’n?n maddi stimülasyonunun K?r?m Cumhuriyeti Devlet Konseyi’nce yap?lmaya planland??? dikkate de?er.

Parlamento resmi internet sitesinde yay?nlanan belgeye göre K?r?m Kamu Odas? çal??anlar?n?n maa?lar?na eklemelerin, tazminatin ve te?vik ödemelerinin yap?lmas? planlan?yor.

Demek ki Formançuk’un ve K?r?m iktidar?ndaki sessiz ve mütevaz? K?r?m Tatar yetkililerinin ringa kuyruklar?na ihtiyaç duymaycaklar? ve sorun ya?amayacaklar? öngörülüyor.

Öyle görünüyor ki, K?r?m Tatar Halk?n?n ya?ad??? sorunlar?n çözümsüzlü?ünün yeni bir dönemi ba?lat?lmaya çal???l?yor…

Milli F?rka Bas?n ve Yay?n Servisi