Al?aklar ve ?irinler — 1

Post navigation

Al?aklar ve ?irinler — 1

Bahis konusu:Kim bu insanlara nas?l davranacaklar?n? g?sterdi? (Kurultayda konu?ulmaz konular ?zerine m?lahazalar)

Dost a?lat?r…

Dü?man küldürür…


Atalar sözlerinden

 

Yeniden üzerinde çal???lan yay?na önsöz.

 

Söz konusu olaylar 5-10 y?l önce yer alm??t?r. ?lk bak??ta bugünümüzün aç?s?ndan yeniden onlarla ilgili bilgi vermek aktüel de?il gibi. Ama baz? arkara?lar?m yeniden bu konuda yazmam? ve önceleri ya yazamad???m ya da yazmak istemedi?im gerçekleri payla?mam? istediler.?yice dü?ünerek ben bunun art?k gerçekten gerekti?ini anlad?m, çünkü 2005-2006 seneleri bu konuyla ilgili yazd???m zaman benim baz? onderlik iddias?nda bulunan insanlara kar?? güvenimin daha tamam ile dükenmedi?inden dolay? onlar?n adlar?n? ve yapt?klar?n? payla?mad?m.


Öncelikle bu yaz?lar?m daha yasal olarak alg?lanan 4. Kurultay?n delegelerine onlar?n milli yönetim sistemimizin baz? rü?vetçi siyasetçilerin özel bir ?irketine derece derece dönü?ünü gerçeklere dayal? olarak bilmeleri için sunuldu.


Nadir BekirGördü?üm gibi ben rü?vetçili?in milli yönetim sistemimize ne derece derin ve kapsaml? girdi?ini o zaman de?erlendiremedim.


Kurultay oturumuna kat?lan insanlar benim yazd?klar?m?n gerçek oldu?unu bildiklerinden dolay? Mustafa Cemilef’in beni Kurultay delegelerinden ç?kartmak önerisini desteksiz b?rakt?. Fakat onlar bunu aç?k gönüllülükle itiraf etmek ve delege yetkilerini kullanarak durumu de?i?tirmeye cesaretlenmediler, çünkü art?k onlar?n ço?unlu?u finansal ve siyasal aç?lardan KTMM yönetimine s?k? s?k?ya ba?l?yd?lar.


Kurultay?n sonraki oturumunda daha kötü bir olay oldu — 4. Kurultay?n delegeleri gelecek Kurultaylar?n K?r?m Tatarlar?n?n 1/3 (üçte biri) taraf?ndan seçilebilmesini onaylad?lar. Böylece seçilen Kurultay art?k yasal K?r?m Tatar Milli Kurultay? olamaz.


Ayn? zamanda Kurultay delegelerinin do?rudan seçimi onaylanmad?. KTMM’e ba??ml? olmayan seçim komisyonlar?n meydana getirilmesi reddedildi. Böylece Merkez Seçim Komisyonunun Ba?kan? kendisinin bu görevinden ba?ka Mustafa Cemilef’in yard?mc?s?, Bahçesaray Bölgesel Meclisinin Ba?kan? görevini yapard? ve kendisi de Milli Hak blokundan Kurultay seçimlerine kat?l?rd?. Ve o yal?n?z kendisi böyle de?ildi. Uygulamada Kurultay delegeli?ine aday olarak gösterilenler ayn? zamanda çe?itli düzeylerdeki meclislerin ve seçim komisyonlar?n?n üyeleriydi.


Bu ?emaya uygun gelmeyenler ba?aramad?lar, seçim s?nav?n? geçemediler. Yal?n?z K?r?m Tatarlar?ndan olmayan Mustafa Cemilef’in taraftarlar? bu gerçekleri önemsemiyorlar, onlar için KTMM’in K?r?m Tatarlar?n?n tek temsili organ? olarak uluslararas? platformlarda K?r?m Tatarlar? ad?na konu?mas? önemli.


Dikkate de?er ?u ki, totalitarizmin ve siyasi sahtekarl???n örne?i olan SSCB’de bile seçim komisyonlar?n?n üyeleri seçimlere kat?lamazd?. Bu ne kadar kendi halk?ndan korkmak laz?m ki, seçimleri böyle topyekün kontrolleri alt?nda tutmak için?


Böylece seçim s?nav?ndan geçmenin de?eri — Mustafa Cemilef ve Refat Çubarof’un politikalar?na uygun gelerek siyasal ve finansal aç?lardan desteklenme kar??l???nda temsili sistemimizin yokolu?una sessiz tan?k olmakt?r.


KTMM’in K?r?m Tatar halk?ndan kopu?u art?k belirgin. Bunu seçimlerde KTMM’e deste?in azalmas? da göstermekte. On y?llarca K?r?m Tatarlar?n?n kendilerine güvenini namussuzca sömüren siyasi sahtekarlar art?k hainler olarak alg?lanmaktad?rlar.Gerçek siyasi temsili sistemimizin yoklu?undan K?r?m Tatarlar?n?n sivil toplum te?kilatlar?n?n aktifle?mesi dikkate de?erdir, bu te?kilatlar KTMM ba?kanlar?na ba??ml? olmadan Ukrayna ?ktidar?n?n bask?sal siyasetine ve milletimiz içinde çal??an onun ajanlar?na mukavemet gösteren K?r?m Tatar halk?n?n inisiyatifli insanlar?na dayal?d?r.


?n?allah milletimiz bu s?navdan da geçer ve Ukrayna ?ktidar?n?n ve halk?m?zdan ç?kan onun yalakalar?n?n milletimizden olu?turmak istedikleri sessiz köleler sürüsüne dönmeden kalk?nmay?, toplu, güçlü bir millet haline gelmeyi ba?ar?r.

 

Dikkatinize sunulan metni bin zahmetle yaz?ya döktüm. K?r?m Tatar Milli Hareketine geleneksel surette ait tedbirsizlik (ihtiyats?zl?k) ve idealizm dolay?s?yla sonki on y?l içinde zuhur eden onun s?zlat?c? yaralar?n? kamu gözlemine sunmak istemiyorum. Matuf ümitsizli?e sevkedici ifadelerden kaç?nmak istiyorum. Y?llarca bizle beraber çal??an, bazen çok tehlikeli s?navlardan geçen, aralar?nda muhterem hocalar?n olduklar? Milli hareketin azalar?n? ele?tirmem ho? olmaz. Bizim halis dü?manlar?m?z çoktan beri zay?f yerlerimizi bulduklar?na ve onlara maharetle dö?düklerine defalarca kanaat getirdi?imden itibaren bunu yazmaktan çekinmiyorum. Hareket bo?ulmakta, onun faal üyeleri bunun nedenini aramaktalar. Bu arada K?r?m Tatar halk?n?n etnik ölümüne yeti?tirici maksatl? tedbirler al?nmaktalar.

Bunal?m?n sebeplerini biliyorum, demeye hakl? de?ilsem de, susmay? devam etmek — arkada?lar?m?z? ve milletta?lar?m?z? aldatmakt?r. Beladan kurtulmak için onun yüzüne bak?l?r.


Kad?nlar ve gençlerimiz esas yürütücü güç oldu?u «Azatl?q» hareketinin örgütlenildi?i ve Milli Hareket aksakallar?m?z, K?r?m?n d???ndaki derneklerimiz taraf?ndan desteklenildi?i benim için milli ruhumuzun devam etmesinden, milli benli?imizin saklan?ld???ndan delalet olmakla gelece?imiz var olaca??na inand?rd?. Zahmetli K?r?m yollar?n? geçen, meydanlarda adaleti talep eden, kendi halk?n?n dü?man? ve dostuyla tart??an hareket i?tirakç?lar? üzerine pis iftira atmalar?n? müsaade edemedim. Bilhassa, Ukrayna Devleti ve Milli Hareketimizde onun ajanlar?, bizim milli yönetim sistemine sald?rganl?k bask?lar? durmadan ?iddetlendirdikleri halde bu benim yazd?klar?m çok lazimdir.


Biz Milli Meclise kar?? muhalif güç de?iliz. Biz K?r?m Tatar halk?n?n e?emenli?ini ilan eden Kurultay beyannamesini samimiyetle kar??lad?k. Milli Meclis kararlar? üzerine dü?ünüp ta??n?nca, amelde K?r?m Tatar halk?na ili?kisi olmayan pis ve karmakar???k i?leri edenlerden farkl? olarak, biz bu kararlar? olduklar? gibi yerine getirmeye çal???yoruz.


Ümit ederim ki, biz Kurultayla ve K?r?m Tatar halk?yla bu istikamette beraber çal???r?z.


Nadir Bekirov,
K?r?m Tatar Milli
Kurultay? delegesi

 

Bas?nda K?r?m Tatar Milli Meclisinin birkaç üyeleri aras?nda ili?kilere ait problem üzerine polemi?e giri?memin gereklili?i üzerine çok dü?ündüm. K?r?m Tatarlar?n?n gelenekleri uyar?nca bütün olu?an anla?mazl?klar milli dairede (ortamda) çözülmeli. Ben bununla raz?y?m ve tamamen destekliyorum.

Fakat bu konu benim istemememe ra?men bas?n vas?tas?yla yay?mland? (bk. Полуостров (Yar?mada) gazetenin 2005 s. 8-14 Temmuz 27 (129) numaras?nda «Всему виной пятая графа» («Her ?eyde be?inci hane suçludur?» (be?inci hane — Sovyet pasaportunda milliyeti belirten sat?r)) makalesi). Bundan ba?ka, Milli Kongrede bu konudan bahis edilece?i aç?kland?, demek yine onun geni? müzakere edilmesi muhakkakt?r. Ve, nihayet, büyük ihtimalle, bu K?r?m Tatarlar?n?n umumi seçimlere kat?lmas? üzerine kararlar al?nacak, Kurultay toplant?s? olacakt?r. Böyle ?artlarda bu ?ah?slararas? ihtilaf üzerine bahis konusu de?il de, y?ldan y?la kuvvetlenmekte olan Ukrayna devletinin stratejik geli?im yönünde, o mevcut oldu?u tarihi ko?ullarda K?r?m Tatar Milli Hareketinin öncelikleri (prioriteleri) üzerine bahis konusudur.

Kurultayda ?ahsi fikirlerimi belki ifade edemeyebilirim, çünkü bir nutuk söylemek imkan verilirse bile, vaktim yeterli olmayabilir. Sonralar? bas?lacak Kurultay toplant? devresinin belgelerine benim nutkumu basbaya?? dahil etmeyecekler. B?ld?r eylül ay?ndaki Devlet Ba?kan?n?n buyurduklar?n? yerine getirme, toprak ay?rma ve Ukrayna taraf?ndan K?r?m Tatarlar?na kar?? sistemli ?rk ayr?m?n?n düzenlenilmesi konular?nda konu?ulan toplant? devresinde söyledi?im nutkumu dahil etmedikleri gibi.

Bana yeti?tirilen söylentilerden anlad?m ki, redaksiyon grup (heyet) nutkumun içeri?ini münazaal? (ihtilafl?) tan?d?. Belkidir Kurultayda ancak münaka?a götürmez söylevler yap?lmal?.

Her ?eyi ölçüp biçip, ben aleni beyanda bulunmaya karar verd?m. Bu makaleye ba?lad???m zaman onun hacmi ne kadar büyük olaca??n? bilmiyordum. Çok büyük imi?. Onun yaz?lmas? zordu, okunmas? daha zor olacakt?r. Makalemi ilave olarak yay?nlamay? üzerlerine alan «Диалог» (Diyalog) gazetesinin tesis edenlerine ve redaksiyonuna te?ekkür ederim.

Bu durumda ses ç?karmamak — 2005 s. 18 may?s ay?nda geni? ölçüler alan «Azatl?q» hareketi i?tirakçilerinin davran??lar?na, yani benim ve arkada?lar?m?n davran??lar?na k?ymet vermelerle raz? olmakt?r. Bu arada ?u metin parças?n? getirmem yerindedir: «Bize bu, ba?kaca nitelendiremem, terbiyesizce davran??lar fayda getirir mi? diye söyledi Meclis Ba?kan?. Kim bu insanlara nas?l davranacaklar?n? gösterdi… Buna benzer pis ?eylerin Milli hareketimizde hiç olmayaca??n? çok isterim. San?r?m ki, bu Milli Kongrede konu?ulacak bir mevzudur» (bk. «Полуостров» (Yar?mada) gazetesinin 8 — 14 Temmuz 2005 tarihinde yay?nlanan 27 (129) numaras?nda «Всему виной пятая графа» («Her ?eyde be?inci hane suçludur») makalesi).

Benim de buna ümidim var.

Fakat ben ümit ederim ki, Kurultayda bahis edilecek konulardan ancak kimselerin «terbiyesizce davran??lar?» de?il de, milletimizin u?rad??? son derece alçalt?lmas? ve ya?ma edilmesi de olur. Ben daha umit ederim ki, önümüzdeki toplant? sonki seneler içinde kariyer ve siyasi yükselme oyununa döndürülmü? Kurultaydan farkl? olur.

Benim gözlmelerime göre, «bize ne oluyor?» sualini kime verece?ini dü?ünenlerin say?s? her daim artmaktad?r. Ne içindir aram?zda millet vekilleri, bakanlar oldu?u zaman, Ukrayna Ba?kan? ve d?? eller elçileri te?rif buyurduklar? K?r?m Tatar Milli Meclisinin me?ru (yasal?) duruma getirildi?i zaman, biz kendi haklar?m?z?n çi?nenilmesine, halk?m?z?n benimsenilmesine ?ahit oluyoruz. Art?k K?r?m Tatarlar?n?n «K?r?m Tatar as?ll? Ukraynal?lar»a döndürüldü?ü gün önceden tahmin edilebilir.

Ben asla bu sorulara tüm etrafl?ca kar??l?klar vermek iddias?nda de?ilim (kar??l?klar vermek üzerinde hak iddia etmiyorum). Aslen onlara etrafl? cevap cevaplar olabilir mi, ben bilmiyorum. Ben sadece görüyorum ki, bu sorulara cevap vermek de?il, onlar? dinlemek bile istemiyorlar. Ben kendi halk?m? suskunluk ?eklinde bile aldatamam. Ben ne Milli Mecliste, ne de Kurultay toplant? devrelerinde az?nl?kta kalmaktan korkmuyorum. Bana Milli Meclisten d??ar? itilmemin lüzumu üzerine konu?malar? naklediyorlar. Böyleyse de, bu benim suskunlu?uma sebep olmaz, çünki söz konusu — K?r?m Tatar milletinin mukadderat?d?r. Bunun için ben bu sorulara elimden geldi?i kadar cevaplar vermeye çal???r?m.

Laf?m?z 2005 senesi 18 may?s olaylar? konusundan ba?land???ndan dolay?, ‘Azatl?q’ hareketinin i?tirakçilerinin meydana neler getirdi?ine dikkat etmeli.

Kim bu insanlara nas?l davranacaklar?n? gösterdi…

«Azatl?q» hareketi K?r?m Tatar gençleri grubunun ve Milli Hareket muharibi Kurtseit Abdullaev’in haklar?ndan gelmelere kar?? tepki olarak halk?n içinden te?ebbüsle kendi kendili?inden organize edilmi? bir harekettir.

Dikkate de?er ?u ki, ‘Kotton Klub’da çat??maya sebep olan k??k?rt?n?n kendisi, mahkeme önceki tahkikatta ispatlar?n tahrif edilmesi ve mahkumlar?n i?kenceye u?rat?lmalar?, gösteri?li kapan?k (ceza) ilk derece mahkemesi eski «beyaz-mavi iktidar» taraf?ndan örgütlenilmi?lerse, ikinci derece mahkemesi yeni «turuncu» (portakal) Cumhurba?kan?n?n görevine gelmesinden sonra (inaugurasyonundan sonra) oldu. Bu arada mahkumlar?n akrabalar? çe?itli mercilere, bu s?rada Meclis mercilerine de, sipari? üzerine yap?lm?? siyasi tepelemenin önünü almak ricalar?yla ba? vurdular.

Resmi Meclis kaynaklar? bir afta içinde Ukrayna Genel Savc?s?n?n K?r?ma gelece?i ve bu ara?t?rmay? kontrol alt?na alaca?? konusunda bildirileri yayd?, fakat Genel Savc? K?r?m’a gelmedi. Sonralar? Milli Meclis Ba?kan? Mustafa Cemilev defalarca hat?rlatt??? gibi, her ?ey onun Ukrayna Genel Savc?s? ad?na milletvekili müracaat?na bölge savc?s?n?n dava üzerine belgelerin mahkemede bulundu?u üzerine ba?tan savma bir cevab?yla sonuçland?.

Anla??ld? ki, cumhurba?kan?n?n ve onun tak?m?n?n bundan daha önemli i?leri vard?. E?er de bahis y?llarca bu Cumhurba?kan?n?n, Ukrayna e?emenli?inin, milli-demokratik güçlerin sad?k taraftarlar? olmalar? için bask?lara, hapislere u?rat?lm?? insanlar hakk?nda olmasayd?, bu anla??l?rd?. V. Yü?enko’nun ne de merkez, ne de K?r?m kurmaylar?nda (?tablar?nda) ve tak?mlar?nda, onlar iktidar? ele geçirdiklerinden sonra bile, onlar?n siyasi muhalifleri taraf?ndan onlar?n siyasi taraftarlar? üstelerinden gelmelerine son vermeyi dü?ünmü?ler olmad?. Milli Meclisin baz? azalar? kendi yurtta?lar?n? korumalar?na vakit ve kuvvet bulmad?klar? halde, S. Kunitsinin rahat?n? korumalar?na onlar? bulduklar? daha da hayrete dü?üren hal.

Çok aç?k ki, böyle durum çoka sürmeyecekti. Allaha ?ükürler olsun, halk?m?z çok y?llar devam?nda ona a??lanm?? boyun e?me ve itaatkarl?k zehirine tamamen zehirlenmemi?. Temyiz Mahkemesi karar?n?n adaletsiz hükmün geçerlili?ini sürdürdü?üyle yeni hükümet taraf?ndan mahkemelik sisteminde K?r?m Tatarlar?na kar?? adalet kurulmas?na ümidimizi kaybettirdi. Hiddet dalgas? vatanda?lar?m?z? yukar?dan hiç bir direktifsiz ‘Azatl?q’ hareketine kat?lmalar?na kald?rd?.

Hareketin ilk gününden onun slogan?n?n: ‘Lutufu de?il, adaleti talep ediyoruz’ ça?r?yla ifadelenildi?i çok mühimdir. Hareket büyüdükçe K?r?m Tatar Milli Meclisinin davran??lar? kendi garipli?iyle dikkat çekmekteydi. Evvelleri ayr? onun azalar?ndan ‘kazand?klar? paylar?n? ald?lar (kazand?klar? cezalar?n? sürmekteler)’ gibi fikirler i?itildi.

25 Mart 2004’te acele toplanan KTMM oturumunda ?imdiki K?r?m Müslümanlar? Dini ?daresinin Müftüsü ve KTMM üyesi Emirali Abayev olaylarla ilgili böyle konu?tu: suç i?lemi?ler mi, erkekçesine sorumlulu?u als?nlar. KTMM Ba?kan?n?n Birinci Yard?mc?s? Refat Çubarov KTMM’in ‘Kotton Kulübü’ olaylar? ile suçlanan Hadi Mahalle te?kilat?yla ili?kide olmamas? hakk?nda resmen aç?klama yap?lmas?n? istedi ve KTMM ile hiç ili?kileri olmayan ki?ileri, onlar s?ras?nda Kurtseyit Abdullayev’i de, an?msatt?.

Hareketin ba?lan?ld???ndan sonra baz? Meclis azalar? Milli Meclis onun hususunda karar almad???n? kah aç?k, kah gizlice söylediler. Böylece hareket Milli Meclise kar?? yöneliktir demek. Milli Meclisin baz? üyelerinin geçmi?te Sovyet makamlar? taraf?ndan siyasi bask?lara u?rat?ld?klar? özellikle ezmekteydi. Milli Hareketimizin tarihini bilen her bir insana malum ki, onlar? siyasi maddelerden de?il, cinai maddelerden (maddeler üzerine) mahkum ettiler, çünkü, ça?da? ba??ms?z Ukrayna’da siyasi mahpuslar ‘olmad??? gibi’, SSCB’de (SSSR’de) de onlar ‘yoktu’.

Haftadan hafta geçerdi ve gençlerimizin uzun sürelere hapsedildikleri her kes için makbul oldu?una benzerdi. Hükümette ve yönetim kurulunda tayin edilmeler bundan daha önemlidir, evet. Ama bu konudan bahis edilen 25 Nisan 2005’de KMC Bakanlar Kurulunun Reisi A.S. Matvienko’nun K?r?m Tatar Milli Meclisi idarecileriyle görü?mesinin neticesinde yaz?lan zab?t varakas?n?n 3 maddesinde denilir ki:

«29 Aral?kta 2004 tarihinde Akmescit (Simferopol) ?. Merkez Bölgesi Mahkemesi tarafindan mahkum edilen vatanda?lar?n (Kurseit Abdullaevin ve b?.-?n) cinayet davalar?n?n (yarg?lanmalar?n?n) Ukrayna Yukar? Mahkemesinde yeniden objektif ve bitaraf bak?lmas?n? sa?lamak üzere gerekli resmi ?ah?slarla fikir dan???l?r.’

Zab?t varakas?n? KMC Bakanlar Kurulu taraf?ndan Bakanlar Kurulunun reisi A. Matvienko imzalad?, K?r?m Tatar Milli Meclisi tarafindan ise — Milli Meclis Reisi Mustafa Cemilev.

‘Azatl?q’ hareketi K?r?m Tatar Milli Meclisinin karar?na göre (karar? üzerine) ve ona ayk?r? olarak ba?lanmadan ve geli?meden K?r?m — Tatar Halk?n?n te?ebbüsüyle meydana geldi?i için, hareket i?tirakçileri aktedilen anla?may? olumlu olarak tan?malar?na ra?men, makam taraf?ndan buna benzer anla?malara riayet edilmemesinin olumsuz tecrübesine sahip olan (tecrübesini benimseyen) insanlar gibi onu kar??lad?lar. 2004 s. 25 martta K?r?m Tatar Milli Meclisi Reisinin davan?n kanuni yollarda adaletli bak?lmas?n? vadetmelerine dayanan ça??r???na kar??l?k olarak da??lan protesto mitingi ve bu vaitlerin yerine getirilmemesi herkesin hafizas?ndayd?.

K?r?m’da sonki y?llar devam?nda makamlar taraf?ndan K?r?m Tatarlar?na haklar? (K?r?m Tatarlar?n?n hukuklar?n?) sa?lamaya çal??an çe?itli siyasi ve adli belgeler defalarca imzalan?ld???na bakmadan, bu makamlar taraf?ndan imzalan?lan belgelerin ?artlar?n?n yerine getirilmemesi göze çarpar!

Gerçekte çe?it seviyeli iktidari organlar amelde K?r?m Tatarlar?na kar?? vakit sürdürme ve kendi sorumlulu?undan serbest kalma kendileri için çok uygun usulünü i?lediler. Bu usule göre, baz? Milli Meclis azalar?na çok ?eyleri vadedip onlarla cilvele?irken, h?zl? h?zl? haz?rlanm?? bir varakan?n (anla?man?n) imzalanmas? lazimdir. Bundan sonra hakl? olarak hiddetlenen K?r?m Tatarlar?n? makamlar de?il de, Meclis yat??t?racakt?r.

Makamlar insanlar hiddetlenmeyinceye kadar vakitte fursattan faydalanarak acilen taksim edilmemi? (yedek) topraklar? taksim etmek (bu arada Toprak Kanununun tesbit edilmesini, Simeiz, T?nç Körfez, Partenit, Alu?ta, Da? yasak orman? olaylar?n? hat?rlamak lazimdir); K?r?m Tatarlar?na kar?? bask?lar?n ?iddetlendirilmesini (Ukrayna Yukar? ?uras?na topraklar?n i??al edilmesi için cinai (cezai) sorumlulu?un ?iddetlendirilmesi üzerine müracaat? hat?rlayal?m) ve K?r?m Tatarlar?n?n mülkiyetinin zorla al?nmas?n? (tutulmas?n?) (K?r?m Tatarlar? sürgünlü?e u?rat?ld???nda onlardan zorlukla al?nan evlerin özelle?tirilmesini (benimsenilmesini)) sa?layan adli kararnameleri tespit etmek; istedikleri insanlar? hapsetmek (‘Kotton klub’ bar? ve yal?boyu olaylar? üzerine muhakemeler); ho?una gitmeyenleri korkutmak ve kovmak, milletimizi benimsemek gibi maksatlar?n? yerine getirmeye çal??maktalar. Münferit (bireysel;ferdi;?ahsi) vakalardan bahsedilirse, onlar on binlerce ve yüz binlerce kadar.

Mademki bu halde iktisadi ve siyasi konularda konu?ulmadan, hapishanede yatan ve a??r ve haks?z cezalar?n? çeken vatanda?lar?m?z?n kaderleri üzerine konu?ulur. Hareket i?tirakçilerinin zann?nca makamlar taraf?ndan davan?n objektiv ve tarafs?z bak?lmas?na yönelik hareketler gösterilmeyinceye kadar bu varakaya (anla?maya) inanmak mümkün de?ildir.

Mutabakat tutana??nda onun 3. maddesinin yerine getirilmesi için aç?k tarih belirlenmedi?ini göz önüne alarak Milli Meclis Reisi Mustafa Cemilev’in Akmescit ?. Merkez meydan?nda hareket kamp?n? bozmak müracaat?na cevaben harekete kat?lanlar K?r?m Bakanlar Kurulu Reisi A. Matvienko bu maddenin hayata geçirilmesi için bir tarih belirleyene kadar beklemeyi teklif ettiler.

Bundan dolay? kat?l?mc?lar?n K?r?m icrai kuvvetleriyle ve K?r?m Tatar Milli Meclisi Reisiyle münasebetlerinde gerginlik artmas?na ra?men, hareket i?tirakçileri, yukar? an?lan ?artlar? dikkate alarak kendi taleplerinde ?srarla durmak ( taleplerinin yerine getirilmesini ?srar etmek) zorundayd?lar.

Bundan sonra ilk (ilkingi) günler A. Matvienko’nun yard?mc?lar? hareket kurmay?na defalarca gelip, onun i?tirakçilerine onlar?n endi?elerini, tela?lar?n? Bakanlar Kurulu Reisine yeti?tireceklerini söylediler. Yermakov V.E. ve Matvienko’nun yard?mc?l?k görevini icra eden Golubev N. ba?lang?ç hareketleri için zaruri iki haftal?k süreyi sundular. ?lave olarak, Yermakov Matvienko ona ‘Azatl?q’ hareketi yönetmenlerine hükümet ba?kan? taraf?ndan sözlerin yerine getirilmesi ve meselenin çözülmesi için neler yap?ld???n? her gün yeti?tirmeyi buyurdu?unu söyledi.

Anla?malar neticesinde a?a?? getirilen vesikan?n ?artlar? uyar?nca Lenin meydan?nda ‘Azatl?q’ hareketi kamp?n? bozmak karar?na var?ld?.

 

K?r?m Muhtar Cumhuriyeti
Bakanlar Kurulu Reisi A. Matvienko’nun Lenin meydan?nda çad?r?n bozulmas? üzerine müracaat? münasebetiyle
‘Azatl?q’ hareketi i?tirakçilerinin


BEYANATI

Son zamanlarda Lenin meydan?ndaki ‘Azatl?q’ hareketinin çad?r?na yeni seçilen KMC Bakanlar Kurulu Reisi A. Matvienko’nun temsilcileri defalarca geliyorlard?. Onlar hareket kurmay?na ve i?tirakçilerine A. Matvienko Ukrayna’n?n yeni demokratik iktidar?n? temsil etti?ini, K?r?m Tatarlar?n hukkuklar?n? savunma (temin edinme) sorunundan i?birli?i etmeye haz?r oldu?unu inand?rmaya çal??t?lar.

Hususan, o, hareket i?tirakçilerinin taleplerine uygun olarak, ‘Kotton Klub’ bar?nda çarp??ma üzerine muhakemede (davas?ndan mahkemede) K?r?m Tatarlar?na verilen mahkemenin hükmünün kanuna uygun olup-olmad???n?n adaletli ve tarafs?zca tetkik edilmesine yard?m göstermeye haz?r oldu?unu bildirdi.

A. Matvienko’nun mahkeme hükmünün yeniden tetkik edilmesi prosedürüne ili?kisi olan devlet organlar?yla ve resmi ?ah?slarla dan??maya ba?lad??? onun temsilcilerinin sözlerinden anla??ld?. Bu arada ‘Azatl?q’ hareketi çad?r?n?n A. Matvienko’nun i? odas? pencereleri alt?nda bulunmas?, onun temsilcilerinin fikrince, hareket i?tirakçileri ve taraftarlar? taraf?ndan ?ahsen ona ve genellikle yeni Ukrayna iktidar?na güvensizli?i belirtme olarak anla??labilir.

Bunun içindir ‘Azatl?q’ hareketi çad?r?n? bozmakla KMC Bakanlar Kurulu Reisine bu yönde çal??maya imkan vermeyi maksada uygun ?ekilde davran?? olarak tan?d?.

Hareket önayaklar? olanlar? ve i?tirakçileri bekledikleri sonuçlara eri?ilme için gerekli iki haftal?k müddet A. Matvienko’nun temsilcileri taraf?ndan tayin edildi.

Böyle ?artlarda (?artlar alt?nda) hareket i?tirakçileri, onlara yeti?tirilen teklifleri iyiden iyiye ö?renip, demokratik kampa mensup olan ciddi ve sorumlu siyasetçi, «turuncu (portakal) devrimi»nin aktif i?tirakçisi, Ukrayna Cumhurba?kan? taraf?ndan tavsiye edilen resmi ?ah?s olarak belli A. Matvienko’ya kendinin kanuna, insan haklar?na kar?? muamelesini, rü?vetçili?e kar?? mücadeleye, K?r?m’da ?rk ayr?m?n ve neonazizmin meydana ç?kmas?na sözde de?il, amelde muamelesini göstermeye imkan vermelerinin maksada uygun oldu?una inand?lar.

Bunun için hareket i?tirakçileri Ukrayna devlet organlar? taraf?ndan ‘Kotton Klub’ k??k?rtmas? ve ondan sonra K?r?m Tatar gençleri grubuna ve K?r?m Tatar Milli Hareketi Muharibi — Kurtseit Abdullaev’e kar?? sahtele?tirilen suçland?rmalar?n ve yap?lan bask?lar?n objektif ve kanuna uygun tetkikat? için zaruri faaliyet gösterilmesi için önceki anla?malar üzerine (anla?malara göre) 10 may?s 2005 tarihine kadar Lenin meydan?nda kendilerinin çad?r?n? bozmaya karar verdiler.

Bununla beraber hareket i?tirakçileri içtimaiyete (kamuya) ve alaka gösteren insanlara ‘Azatl?q’ hareketine sebep olan ve onu kuvvete getiren olaylar üzerine, hareket süreci üzerine (gidi?inden) malumat vermelerini devam edecekler. Hareket i?tirakçileri Ukrayna devlet organlar?yla i?birli?inde ‘Kotton Klub’ bar?nda çarp??ma üzerine muhakemede (davas?ndan mahkemede) K?r?m Tatarlar?n?n mahkum edilmeleriyle, hem de K?r?m Tatarlar?na kar?? insan haklar?n?n kabaca bozulmas?n?n di?er olaylarla (vak?alarla) ilgili kanuna ayk?r? hareketleri, yetkilerin kötüye kullanmalar?n? ve sahtele?tirmelerin ?artlar?n? ö?renme ve belgeleme için gerekli tedbirleri almaya haz?rd?rlar.

26 Mart 2005 tarihinde Lenin meydan?nda yap?lan bas?n toplant?s?nda hareket i?tirakçileri bu beyanat? gazeteciler aras?nda yayd?lar, hem de onun yukar? mercilere yeti?tirilmesi için A. Matvienko’nun yard?mc?s? — V. Yermakova teslim ettiler.

?lk üç gün edilen vaatler yerine getirildiyse, onlardan sonraki (müteakip) 18 May?sa kadar günler hakk?nda böyle söylemek mümkün de?ildir. Anla?ma imzalan?ld???ndan bir hafta geçti?inden sonra Matvienko, Golubev, Yermakov ‘Azatl?q’ hareketi i?tirakçileri için eri?ilmez oldular. Bazen Yermakov’u yakalay?p, ne oluyor, sorunca Vladislav Enveroviç Matvienko’nun me?gul oldu?una bahane ederek neticeleri beklemeyi önerdi. Böyle ?art hareket i?tirakçileri için kesinlikle makbul de?ildiyse, onlar 11 May?sa kadar Merkez meydan?nda çad?r kamp?n? kurmamak vaitlerini (sözünü) bozmamaya mecburdular.

May?s ay?n?n ortas?na kadar süren bayramlar sebebinden dolay? devlet müesseseleri faaliyetinin durdu?unu dikkate alarak, hareket i?tirakçileri Merkez meydan?nda çad?r kurmalar?yla beklemeye karar verdiler. Kendi niyetlerini tan?tmak için onlar Bor-Çoqraq (Fontan?) mahalesinde esas çad?r? kurup, ahaliyle çal??malar?n? devam ettiler.

Hareketin muvaffak oldu?una dolayl? ispat — onun geli?imine kar?? gelenlerin artmas?d?r. Bir kimse büyük gayret ile ‘Azatl?q’ hareketinin gerçek maksatlar?n? ve vazifelerini yanl?? anlatmaya çal???rd? (çal??t?). Fakat baz? haberle?me araçlar?n?n, yaz?klar olsun, aralar?nda kendilerini K?r?m Tatarlar?na mensup eden çe?itli milletvekillerinin ve memurlar?n mukavemet göstermelerine ra?men, hareketin K?r?m Tatarlar? aras?nda deste?i artmaktayd?.

Simferopol Bölgesel Meclisinin Ba?kan? Ruslan Ennanov’un konu?mas? çok semptomatik bir örnekti. Ruslan Ennanov, KTMM’in ‘Kotton Kulübü’ne hiç kimseyi göndermedi?i için bu olaylarla ilgili tutuklanan insanlar?n KTMM yard?m?na haklar? yoktur, diye konu?tu. Ruslan Ennanov’a göre, onlar? gönderenler onlara destek vermelidirler. Ya kim gönderdi?- diye ona bir soru soruldu?unda o bu soruyu cevaps?z b?rakt?. Böylece KTMM sisteminin mensubu mahkeme karar? ilan?ndan önce tutuklanan ki?ileri suçlu tan?d?. Sonra resmi soru?turucular bile mahkum k?l?nan be? ki?ilerden dörtünün bu olaylar esnas?nda ‘Koton Kulübü’nde olmad?klar? itiraf etmek zorundayd?lar.

 

‘Azatl?q’ hareketinin i?tirakçileri K?r?m ahalisine haber vermelerini devam ettiler. 28 Nisanda hareketin enformasyon-propaganda kollar?, önceden 17 May?s? Akmescit’e gelme gününü olarak tayin edip, kendi yürüyü?ünü Keriç-Akmescit (Simferopol) yolundan devam ettiler.

Yayan yürüyü?ünün i?tirakçileri bölgelerin içerisine girdikçe, K?r?m Tatarlar?na 23 Mart 2004 tarihindeki ‘Kotton Klub’ bar? olaylar? hakk?nda yalan haber verildi?i malum olmaktayd?. Oldukça nüfuzlu bir kimsenin K?r?m Tatar ahalisi kendi haklar?n?n çi?nenildi?ine, kendilerine kar?? diskriminasyon siyasetine göz açacaklar?ndan korktu?u sezilmekteydi.

Ahaliyle çok s?cak tart??malarda hareket i?tirakçileri yerel ve bölgesel Meclislerin vazifeli ?ah?slar? taraf?ndan te?kil edilen sabotaj? gidermeye (yenmeye) mecburdular. Ayr?ca, yürüyü? i?tirakçileri yerel milli yönetim organlar?n?n reisleri taraf?ndan yukar?dan al?nan direktifler uyar?nca hareket i?tirakçilerinin K?r?m Tarlar?yla görü?melerine, onlara hareket üzerine haber vermelerine mukavemet gösterildi?inin ve, K?r?m Tatar geleneklerine ayk?r? olarak, ya bu ya ba?kas? kasabada onlara gecelemeleri ve dinlenmeleri için yatak yerlerini vermeyi reddetmeye gayret edildi?inin onlarca ispatlar?na maliktirler.

Bölgesel Meclisin ba?kan? ?ehirlerine giren Azatl?k Hareketinin kat?l?mc?lar?na destek verilmesini ve a? pi?irilmesini yasaklad?.K?r?m Tatar Milli Hareket Veteran? olan bir kad?n Meclis bürokrat?n? sakinle?tirdi ve kat?l?mc?lara gerekli yard?mlar gösterildi.


Daha bir olay akl?mdad?r. Çad?r?m?za Simar Hayredinov isimli genç mahkumun ninesi girdi. O gözleri ya?l? halde bize u?rad?klar?n? söyledi. Simar’?n ailesi Bahçesaray bölgesinde ya?ad???ndan dolay? o Bahçesaray Bölgesel Meclis Ba?kan? Ahtem Çiygöz’e girdi. Çiygöz kaba bir ?ekilde onun torununu ‘Koton Kulübü’ne gönderenlerden yard?m istemesi gerekti?ini kestirdi. Birkaç gün sonras? KTMM’in oturumu oldu. Ahtem Çiygöz, oturuma kat?lanlar?n aralar?nda Simar’?n ninesini görünce acele i?lerini bahane ederek oturumdan ayr?ld?. Fas?ladan sonra ben Simar’?n ninesine söz verilmesini istedim. O Çiygöz’e ziyareti ile ilgili konu?tu. Ahtem Çiygöz’ün a?abeyi, merhum Rustem Çiygöz, Ahtem’in yoklu?unu mazeret olarak göstererek bu konu?man?n görü?ülmesini istemedi. Ben Mustafa Cemilef’e ricada bulunarak Ahtem Çiygöz’den K?r?m Tatar gençlerini ‘Kotton Kulübü’ne kim gönderdi?i bilinmesi gerekti?ini söyledim. Çünkü Çiygöz’e göre o bu ki?ileri biliyor. Biliyorsa bu onun bilgileri gençlerimizin himayesine kullan?lmal?d?r. Buna cevaben Mustafa Cemilef somut olarak bir ?ey söyleyemedi ve yal?n?z somurdand?. Birazdan Simar’?n ninesi torununun dönü?ünü görmeden kalp krizinden ölmü?.

 

Bu günleri hareket i?tirakçileri olan K?r?m’?n güney sahilindeki protesto alanlar?n?n i?tirakçileri aras?nda ?a?k?nl?k sezilmekteydi. Onlar söylemedikleri sebepten dolay? onlar?n bir k?sm? harekette faal i?tirak etmelerinden kaç?nmaya ba?lad?. Ne olursa olsun, ‘Azatl?q’ hareketinin i?tirakçileri muhitinde nedenleri sonradan malum oldu?u anla?mazl?klar peyda olmaya ba?lad?. Hareketin koordine edilmesi daha da zor oldu?una bakmadan, ancak i?tirakçilerin bilinci (?uuru) ve fedakarl??? sayesinde belirmeye ba?layan kar???kl?k önlendi.

K?r?m yürüyü?ü Akmescit’te ve d?? memleketlerde haberle?tirme (haber verme) faaliyetiyle tamamland?. Faal üyelerle görü?meler te?kil olundu, Kirov caddesinde reklam panolar? (bigboardlar) yerle?tirildi, ingiliz dilinde ‘Azatl?q’ hareketi hakk?nda film üzerinde çal??malar ba?land?.

Akmescit etraf?nda K?r?m Tatarlar? toplu ya?ad?klar? kasabalarda bir kaç toplant?lar te?kil olundu. Bu toplant?larda mahkum edilen gençlerin akranlar? olan K?r?m Tatar gençleri s?k s?k faaliyet gösteriyorlard?.

Hareket i?tirakçileri ve Matvienko taraf?ndan üzerinde mutab?k kal?nan süre tükenmekteydi. Hareket i?tirakçisi olan Ayder Mustafaev 5, 10, 11 ve 13 May?s 2005 tarihlerinde Matvienko’dan, veya onun yard?mc?lar?ndan mahkum edilen K?r?m Tatarlar?n?n davalar?n?n objektif tetkik edilmesi için bugüne kadar neler yap?ld???n? bilmeye defalarca özenmi?ti. Matvienko ile görü?ülemedi, onun yard?mc?lar? ise hareket i?tirakçileri ve Matvienko aras?nda hiç bir mutabakat akdedilmedi?ini (olmad???n?) söylediler.

Böylelikle, en kötü tahminler do?ruland?. Böyle ?artlar alt?nda hareket i?tirakçileri KMC Bakanlar Kurulu binas? kar??s?nda faal protesto hareketlerini yeniden ba?lamaya karar verdiler. Fakat önceleri yapt?klar? gibi, son derecesine vard?rmadan, diyaloga eri?mek için bütün imkanlardan faydalanmaya özendiler. 2005 senesi 16 May?s pazartesi günü hareket i?tirakçileri olan A. Mustafaev ve N. Bekirov K?r?m matbuat merkezinde haberle?me araçlar?n?n temsilcileriyle görü?mede icrac? makamlar taraf?ndan ‘Kotton Klub’ bar?nda çarp??man?n objektif tetkikine yard?mlar göstermek gibi kendi sözlerinin tatbik edilmedi?i için medeni itaats?zl?k hareketlerini yeniden ba?lamaya haz?r olduklar?n? aç?klad?lar. Biz kendi hareketlerimizi bir hafta müddetine geciktirdi?imizle (durdurdu?umuzla) makamlara olumlu faaliyet göstermeleri için imkan verdi?imizden ve, taleplerimizin dikkate al?nmad??? halde, hareket i?tirakçileri bu makamlar? çok rahats?z vaziyete u?ratacaklar?ndan makamlar haberdard?.

Ayn? zamanda hareket i?tirakçileri, makamlar?n bu soruna gere?ince tepki göstermedikleri takdirde kendi vaitlerinin gerçekle?tirilmesi için haz?rl?k yapmaya ba?lamak zorundayd?lar.

Faal hareketlerin ba?lang?ç günü 18 May?s olaca?? (tayin edilece?i) her kes için muhakkakt?, çünkü bu gün sadece Ukrayna’da i?itilmek istenilmeyen a??t günü de?il de, K?r?m Tatar halk?n?n kendi haklar? u?runa mücadelesinin harekete geçme (aktifle?me) günüdür.

Galiba, bu tenbih makamlar?n gözönünde bulundurulursa da, yine, önceleri oldu?u gibi, hareketle yap?c? (konstruktif) diyalog yapmak yerine (uzla?mak yerine), onu k?rmak için çaba gösterildi. Ayn? günü — 2005 senesi 16 May?sta tart??ma zaman?nda hareketin aktif ve muteber üyelerinden biri — Aleksandr Perepeçin sunulan tedbirlerle raz? olmad???n? aç?klay?p mü?avereyi terk etti. Ba?ta onun böyle davran??lar? hareketin di?er i?tirakçileri taraf?ndan çabuk k?zma olarak vas?fland?r?ld?, çünkü durum çok gergindi ve makbul ve efektif karar? bulmak çok zordu. Fakat, böyle karar?n, duygusal parlama olmadan, en az?, 18 May?sta hareketlerimizi sekteye u?ratmaya yöneltildi?ini bundan sonraki olaylar gösterdi. Sonra A. Perepeçin, hareketten ay?r?lmakla s?n?rlanmadan, K?r?m?n güney sahilinde piketler i?tirakçilerinden olan kendine yak?n insanlar? da kendisiyle çekti (götürdü).

Hareket kurmay? ve kat?l?mc?lar? 2005 senesi 18 May?sa haz?rl??a çok kuvvet verdikleri için bu davran??a çok dikkat edemediler. Say?l? saatler ve günler içinde çe?itli bölgelerden K?r?m Tatar Milli Hareketinin faal üyeleriyle görü?üldü, t?ransparanlar, teknik vas?talar? (araçlar?) haz?rland?, 18 May?sa do?ru hareketler program? çal???l?p ç?kar?ld? (i?lendi). Hem yaya yürüyü?ünün kolunda gidenlerin, hem de K?r?m Tatar mikrobölgelerinde (K?r?m Tatarlar? ya?ad?klar? mahalleler) ya?ayan gençlerin büyük gruplar?n?n harekete kat?lmak niyetleri dikkate de?erdir. Hareket yeni merhaleye geçmekteydi.

 

Azatl?k aktivistleri Kiev’de Turuncu Meydan olaylar? ba?lad?ktan sonra KTMM’den belirli karar görmeden Simferopol ?ehrinin Merkez Meydan?nda Protesto Kamp?n? düzenlediler. Ayn? günü ak?amleyin KTMM Ba?kan? Mustafa Cemilef Kiev’den Simferopol’e geldi.


Telefondan Simferopol’de falan protesto kamp? düzenlendi?inen haberdar olunca o güya içtenlikle sevindi. Hava liman?ndan KÖC Parlamentosuna gelerek o, o zamanki K?r?m Parlamentosunun Ba?kan? ve Bölgeler Partisinin aktif üyesi Boris Deyç’le görü?tü. Parlamento görü?meleri bir saate yak?n sürdü. Sonra o meydana geldi. Protesto Kamp? kat?l?mc?lar?n? selamlayarak o onlar?n inisiyatifini övdü ve ans?z?n Protesto Kamp?n?n da??t?lmas?n? istedi. Neden Protesto Kamp? da??t?lmal?? — diye sorulan sorular? o, böyle gerekmi?, — diye cevaplad?. Buna cevaben ise ona KTMM, Protesto Kamp?n? düzenlemedi?inden onu da??tamaz, — diye tepki verildi.


Öfkelenerek Mustafa Cemilef meydandan gitti ve bir daha görünmedi.


Bundan sonra Protesto Kamp? 2005 y?l?n?n Nisan ay?na kadar da??t?lmad?.


Ne Mustafa Cemilef, ne de onun insanlar? Protesto Kamp?na yana?t?. Ayn? zamanda onlar kendilerini fedakar devrimciler olarak tan?tarak Kiev’in Turuncu olaylar?na aktif kat?ld?lar.


Bugünümüzün aç?s?ndan Mustafa Cemilef’in ikili hareketlerinin mant??? iyi anla??l?r. Kiev’de Yu?enko’nun gözüne girmeye çal???rken o ayn? zamanda her ihtimale kar??, Yanukoviç’in zafer kazand??? takdirde, ‘bak?n, ben K?r?m Tatarlar?n? durdurdum, zaten onlar? sakin bir hale getirecek güç yal?n?z benim,’ — diye kendisinin önemini ve etkisini gösterecekti.

 

Nadir BEKIR

 

Похожие материалы

Ретроспектива дня