Kiev’de Ukrayna Parlamentosu seçimlerinin sonuçlar? konusunda, verilen oylar?n son yüzdeleri konusunda sava??l?rken, birçok uzman ve eksper K?r?m’da en dü?ük düzeyde seçime kat?l?nd???n?n sebeplerini aramaya ve K?r?m Tatarlar?n?n nas?l seçim yapt???n? tahmin etmeye çal???yorlar.

Hepimizce bilindi?i gibi, Ukrayna’da seçime kat?l?m oran? % 57,99 iken, K?r?m’da % 49.46’t?.

Seçmenlerin milli mensubiyetlerine göre hangi seçim tercihinde bulunmas?na ili?kin veriler Ukrayna vatanda?lar?n?n milli ve dini mensubiyetleri pasaportlarda ve oy pusulalar?nda belirtilmedi?inden dolay? resmen aç?klanamaz. Buna ek olarak, kanun gere?ince oylama gizli yap?l?r.

Bu nedenle K?r?m Tatar seçmenlerinin Ukrayna Yüksek Radas? seçimlerine nas?l kat?ld???n?n ve kime oy deste?inde bulundu?unun ö?renilmesi için kullan?labilecek tek kaynak — K?r?m Tatarlar?n?n toplu olarak ya?ad??? yerle?im yerlerindeki seçim bölgelerinde yap?lan seçim sonuçlar?ndan elde edilen Ukrayna Merkez Seçim Komisyonu’nun verileridir.

Bahçesaray, Karasubazar (Belogorsk), Kezlev (Yevpatoriya), Sak, Akmescit (Simferopol), Sudak, Ba?çesaray ?ehirlerindeki ve Akmescit (Simferopol) ve Curç? (Pervomayskoye) ilçelerindeki K?r?m Tatarlar?n?n yo?un olarak ya?ad??? 23 seçim bölgesinin seçim sonuçlar? analiz edilmeye çal???ld?.

Söz konusu seçim bölgelerindeki toplam seçmen say?s? 34.187 olmaktan dolay? KTMM verilerine göre K?r?m Tatar seçmenlerinin toplam say?s? olan 180.000’in yüzde 18.99’unu olu?turmaktad?r. Bir ba?ka deyi?le, makalemizde sunulan seçim analizi, KTMM ba?kanlar?n?n halk aras?nda itibar derecesini belirtmek için s?k s?k at?fta bulunduklar? Центр Разумкова’n?n sosyal ara?t?rmalar?ndaki verilerden temsiliyet aç?s?ndan kat kat üstündür.

12.818 K?r?m Tatar seçmeni seçime kat?ld?. K?r?m Tatarlar?n?n seçime kat?l?m oran? % 37.49 oran?nda gerçekle?ti. Bu oran K?r?m’?n ortalama oran?ndan yüzde 12’ye dü?üktür. Böylece K?r?m’da K?r?m Tatar? olmayan seçmenlerin kat?l?m oran?n?n % 59,43 oldu?u kolayl?kla hesap edilir. Hatta bu kat?l?m oran? Ukrayna genelindeki kat?l?m oran?ndan yüksekçe olur. Toplam olarak 180.000 K?r?m Tatar seçmeninin 67.000’den biraz fazlas? sand??a gitti, 113.000 K?r?m Tatar seçmeni oy vermedi zaten.

Sand?k ba??na giden K?r?m Tatarlar?n?n % 55.62’si Birle?ik Muhalefet — «Batkivsçina»ya; %17.11’i «Udar»(«Vuru?») partisine; % 16,80’i Bölgeler Partisi’ne; % 4.78’i Ukrayna Komünist Partisi’ne; % 5,69’u ba?ka partilere oy verdi.

Di?er bir deyi?le, 37.000’den biraz fazla K?r?m Tatar?, KTMM ba?kan? Mustafa Cemilev’in ve KTMM ba?kan? yard?mc?s? Refat Çubarov’un aday listesinin 12. ve 111. s?ralar?nda bulundu?u Birle?ik Muhalefet — «Batkivsçina»ya oy verdi.

Bu rakam 2010 KÖC Yüksek Radas? seçiminde KTMM temsilcilerinin listelerinden seçime kat?ld??? (Ukrayna Halk Hareketi) Ruh partisine oy deste?i derecesine e?it olur. O zaman seçim sonuçlar?n?n resmen yay?nlanmas?ndan önce Refat Çubarov, Ruh partisi (Ukrayna Halk Hareketi) yarar?na 36.000’den fazla oy verildi?ini belirtti. Resmen ise K?r?m’da Ruh partisine 51.000 oy verildi?i aç?kland?.

Bu ne demek?

— Ya iki y?l içinde K?r?m Tatarlar?n?n KTMM müttefiklerine ve dolay?s?yla KTMM’ne verdi?i destek yakla??k % 30 oran?nda dü?tü.

— Ya da iki y?l önce 2010 KÖC Yüksek Radas? seçiminde KTMM’in ana rakibi olan ve Ukrayna Köylüler Demokrat Partisi’nin listesinden seçime kat?lan Milli F?rka’ya verilen 15.000 oy çal?n?p KTMM’nin oylar?na eklendirildi.

Toplam olarak 143.000 K?r?m Tatar?, Birle?ik Muhalefet — «Batkivsçina»ya oy vermedi. 113.000 K?r?m Tatar? seçime kat?lmadan Birle?ik Muhalefete kar?? oy verdi ve böylece tutumunu belirtti. 30.000 K?r?m Tatar? ise ba?ka partilere oy verme tercihinde bulundu. K?r?m Tatar Milli Hareket Veteranlar?n?n ve K?r?m Tatar Halk Cephesi’nin: «Birle?ik Muhalefet — «Batkivsçina»ya oy vermeyiz!» ça?r?s? i?itildi ve K?r?m Tatarlar?n?n ço?unlu?unca desteklendi.

Bu defa seçimlerde Bölgeler Partisi’ne destek oran? 2010 y?l? seçim sonuçlar?na göre üç kat artt?, K?r?m’?n Sudak ve ?slâm-Terek (Kirov) ?lçesi gibi baz? bölgelerinde ise % 50’i a?t?.

Ukrayna Komünist Partisine % 4.78 oran?ndaki nispeten yüksek destek hiç kimseni ?a??rtmas?n. K?r?m Tatarlar?n?n toplu olarak ya?ad??? yerlerde sadece K?r?m Tatarlar? ya?am?yorlar. Ukrayna Komünist Partisine destek düzeyi K?r?m Tatarlar?n?n yerle?im yerlerindeki K?r?m Tatar? olmayan nüfusuna e?it olur.

KTMM’nin K?r?m Tatar Halk?n?n tüm kesimlerince desteklenmesi konusunda mit seçimden seçime k?r?lmaya devam ediyor. Bunu göremeyen kördür.

Vasvi ABDURA?MOV

K?r?m Tatarlar?n?n yo?un olarak ya?ad??? yerlerde oylama sonuçlar?

Tablo