Sunulan metinlerden Ukrayna ?ktidar?n?n, Ukrayna va K?r?m Parlamentolar?nda temsil edilen KTMM yönetiminin katk?lar?ndan dolay? K?r?m Tatar Halk?na kar?? muamelesinin nas?l de?i?ildi?ini anlamak mümkündür.
Örne?in Ukrayna’n?n 1. Cumhurba?kan? Leonid Kravçuk’un buyru?unda 18 May?s Günü’nün Ukrayna’n?n genelinde matem günü olarak ilan edilmesi ve sürgüne gönderilenlerin haklar?n?n iadesi gerekti?i vurguland?ysa sonraki Ukrayna Cumhurba?kanlar?n?n ve özellikle KTMM yömetiminin destekledi?i Viktor Yu?enko’nun buyruklar?nda 18 May?s Günü’nün önemi azalt?lmaya, topyekün sürgüne gönderilen K?r?m Tatar Halk? ise milli alamete göre sürgüne gönderilen bireyler olarak tan?mlanmaya çal???ld?. K?r?m Tatar Halk?n?n haklar?n?n iadesi gerekti?i an?msat?lmad? bile.
Ukrayna Cumhurba?kan? Leonid KRAVÇUK
Kiev ?ehri, 14 Nisan 1994
No 165/94
http://zakon1.rada.gov.ua/cgi-bin/laws/main.cgi?nreg=165%2F94
Ukrayna Cumhurba?kan?
Buyru?u
K?r?m’dan sürgünün fedalar?n?n an?s?na tedbirler üzerine Ukrayna Cumhurba?kan?n?n buyru?u.
K?r?m’dan sürgüne gönderilen K?r?m Tatarlar?n?n, Bulgarlar?n, Ermenilerin, Yunanlar?n ve ba?ka milliyetler temsilcilerinin fedalar?n?n an?s?n? ?ereflendirme amac?yla ve onlar?n haklar?n?n iadesi icab? gere?ince
kararla?t?r?yorum:
1. 1994 senesinin May?s’?nda K?r?m’da sürgünün kurbanlar?n?n an?s?n? ?ereflendirme ile ilgili tedbirlerin düzenlenmesini kararla?t?r?yorum. 1994 senesinin 18 May?s gününün Matem Günü olarak ilân edilmesini kararla?t?r?yorum. Bu gün bütün Ukrayna’da Devlet Bayra?? yar?ya indirilmelidir.
2. K?r?m’dan sürgün fedalar?n?n an?s?n? ?ereflendirme ile ilgili tedbirlerin düzenlemesi için Düzenleme Komitesinin meydana getirilmesini kararla?t?r?yorum.
Bu Düzenleme Komitesinin ba?kan? görevine Mikola ?ri?oroviç Julinskiy’nin atanmas?n? kararla?t?r?yorum.
Düzenleme Komitesinin kadrosununun tasdik edilmesini kararla?t?r?yorum.
3. Düzenleme Komitesinin 10 günlük süre içinde K?r?m’dan sürgün kurbanlar?n?n an?s?n? ?ereflendirme ile ilgili tedbirler tasla??n? haz?rlamas?n? ve onu Ukrayna Bakanlar? Kurulu’nca tasdik edilmeye vermesini kararla?t?r?yorum.
4. Ukrayna Milletler ve Göçler Bakanl???’n?n, hem de Ukrayna Kültür Bakanl???’n?n, Ukrayna E?itim Bakanl???’n?n, Ukrayna D??i?leri Bakanl???’n?n, Ukrayna Bilimler Akademisi’nin, K?r?m Cumhuriyeti Hükümeti’nin, Kiev ve Sivastopol ?ehirlerinin Devlet Yönetim Kurullar?’n?n K?r?m-Tatar Milli Meclisi’nin, hem de milli ve kültürel cemiyetlerin, yarat?c? topluluklar?n ve Ukrayna vatanda?lar?n?n, dini te?kilâtlar?n?n kat?l?m?yla K?r?m’dan sürgün kurbanlar?n?n an?s?n? ?ereflendirme amac?yla tüm gereken tedbirlerin haz?rlanmas?n? ve düzenlenmesini sa?lamas?n? kararla?t?r?yorum.
5. Devlet Televizyon ve Radyo Kumpanyas?’na, ba?ka kitlesel bas?n-yay?n araçlar?na, K?r?m’dan sürgünün feci olaylar? ve K?r?m’dan sürgün kurbanlar?n?n an?s?n? ?ereflendirme tedbirleri hakk?nda geni? ölçüde bilgi vermeyi öneriyorum.
6. K?r?m-Tatar Halk? temsilcilerinin, di?er milliyetler temsilcilerinin Ukrayna’ya gönüllü olarak dönü?ü ile ilgili sorunlar?n halledilmesi için Ukrayna Bakanlar? Kurulu’nun tesbit edilen düzende öneriler haz?rlamas?n? kararla?t?r?yorum.
* * *
Ukrayna Cumhurba?kan? Leonid KUÇMA
Kiev ?ehri, 27 Nisan 1999
No 457/99
http://zakon1.rada.gov.ua/cgi-bin/laws/main.cgi?nreg=457%2F99&p=1241158852732979
Ukrayna Cumhurba?kan?
Buyru?u
K?r?m’dan sürgünün kurbanlar?n?n an?s?n? ?ereflendirme için tedbirler üzerine Ukrayna Cumhurba?kan?n?n buyru?u.
K?r?m’dan sürgünün kurbanlar? olan K?r?m Tatarlar?n?n ve ba?ka milliyetler temsilcilerinin an?s?n? ?ereflendirme amac?yla kararla?t?r?yorum:
1. 1999 senesinin May?s ay?nda K?r?m’dan sürgünün kurbanlar?n?n an?s?n? ?ereflendirme için tadbirleri düzenlemeyi kararla?t?r?yorum.
2. K?r?m’dan sürgünün kurbanlar?n?n an?s?n? ?ereflendirme amac?yla tadbirleri haz?rlama ve düzenleme için Düzenleme Komitesini olu?turmay? kararla?t?r?yorum.
3. K?r?m’dan sürgünün kurbanlar?n?n an?s?n? ?ereflendirme amac?yla tadbirleri haz?rlama ve düzenleme için Düzenleme Komitesi’nin ba?kan? görevine Valeriy Andriyoviç SMOL?Y’i atamay? kararla?t?r?yorum.
4. Düzenleme Komitesi’nin kadrosunu tasdik etmeyi kararla?t?r?yorum.
5. Düzenleme Komitesinin K?r?m’dan sürgün kurbanlar?n?n an?s?n? ?ereflendirme tedbirleri tasla??n? iki haftal?k süre içinde haz?rlamas?n? ve tasdik etmesini kararla?t?r?yorum.
6. Ukrayna Bakanlar? Kurulu’nun Ukrayna’ya dönen sürgüne gönderilenlerin yerle?imine para ayr?lmas?n?, hem de K?r?m’dan sürgün kurbanlar?n?n an?s?n? ?ereflendirme tedbirlerinin finanse edilmesini h?zla?t?rmas?n? kararla?t?r?yorum.
* * *
Ukrayna Cumhurba?kan? Viktor YU?ENKO
Kiev ?ehri, 30 Nisan 2009
No 281/2009
http://zakon1.rada.gov.ua/cgi-bin/laws/main.cgi?nreg=281%2F2009&p=1241158852732979
Ukrayna Cumhurba?kan?n?n
Buyru?u
K?r?m’dan K?r?m Tatarlar?n?n ve ba?ka bireylerin milli alâmete göre sürüldüklerinin 65. y?ldönümü ile ilgili tedbirler üzerine Ukrayna Cumhurba?kan?n?n buyru?u.
K?r?m’dan K?r?m Tatarlar?n?n ve ba?ka bireylerin milli alâmete göre sürüldüklerinin 65. y?ldönümü ba?lam?nda, totaliter rejimin eylemlerini k?nayarak ve sürgün kurbanlar?n?n an?s?n? ?ereflendirme, toplumda tecavüzün her ?ekline kar?? ho?görmezli?in e?itilmesi amac?yla kararla?t?r?yorum:
1. Ukrayna Bakanlar? Kurulu’nun
1) K?r?m’dan K?r?m Tatarlar?n?n ve ba?ka bireylerin milli alâmete göre sürüldüklerinin 65. y?ldönümü ile ilgili tedbirlerin kamunun kat?l?m?yla 10 günlük süre içinde haz?rlanmas?n? sa?lamas?n?, özellikle:
• Simferopol ?ehrinde K?r?m’dan K?r?m Tatarlar?n?n ve ba?ka bireylerin milli alâmete göre sürüldüklerinin 65. y?ldönümü ile ilgili an? ak?am?n?n düzenlenmesini sa?lamas?n?;
• Ukrayna’dan milli alâmete göre bireylerin sürgüne gönderilmesi konusunda bilimsel konferans ve ara?t?rmalar?n düzenlenmesini sa?lamas?n?;
• Okullarda, kültürel müesseselerde K?r?m’dan milli alâmete göre sürgünün kurbanlar? olan K?r?m Tatarlar?n?n ve ba?ka bireylerin an?s?n? ?ereflendirmeye yönelik tedbirlerin düzenlenmesini sa?lamas?n?;
• Kiev’de ve Simferopol’de, Ukrayna’n?n ba?ka ?ehirlerinde sürgün konulu bedii, bilgesel, hem de foto?raf sergilerinin düzenlenmesini sa?lamas?n?;
• K?r?m’dan milli alâmete göre K?r?m Tatarlar?n?n ve ba?ka bireylerin sürgünü ile ilgili olaylar?n belgeseli yap?lmas?n? sa?lamas?n?;
• K?r?m’dan milli alâmete göre K?r?m Tatarlar?n?n ve ba?ka bireylerin sürgünü konusunda bilgesel, belgesel ve popüler, bedii ve gazetesel çal??malar?n, bilgiler toplam?n?n Ukrayna, Rus ve K?r?m Tatar dillerinde yay?m yap?lmas?n? ve yeniden yay?m yap?lmas?n? sa?lamas?n?;
• Özellikle sosyal reklam arac?l???yla Ukrayna vatanda?lar?na K?r?m’dan milli alâmete göre K?r?m Tatarlar?n?n ve ba?ka bireylerin sürgünü konusunda gerçek bilgilerin yeti?tirilmesini sa?lamas?n? kararla?t?r?yorum;
2) söz konusu tedbirlerin tesbit edilen düzende finanse edilmesi sorununun halletmesini kararla?t?r?yorum;
3) K?r?m Özerk Cumhuriyeti’nde sosyal ve ekonomik durumun iyile?tirilmesine, Ukrayna’ya dönmü? olan milli alâmete göre sürgüne gönderilen bireylerin ve onlar?n çocuklar?, torunlar?n?n yerle?imine yönelik düzgüsel ve hukuksal kararlar?n, özellikle Ukrayna Milli Güvenlik ve Savunma Konseyi’nin oturumlar? sonucunda al?nan kararlar?n yerine getirilmesini çözümlemesini, ve çözümleme sonucunda bu kararlar?n kay?ts?z ?arts?z yerine getirilmesine yönelik tedbirlerin almas?n?, hem de bu kararlar?n yerine getirilmesini engelleyen memurlar?n tesbit edilen düzende sorumlulu?a çekmesini kararla?t?r?yorum.
2. K?r?m Özerk Cumhuriyeti Bakanlar? Kurulu’nun, Sivastopol ?ehri Devlet Yönetim Kurulu’nun Simferopol ve Sivastopol ?ehirlerinde K?r?m’dan K?r?m Tatarlar?n?n ve ba?ka bireylerin milli alâmete göre sürüldüklerinin 65. y?ldönümüyle ilgili tedbirlerin yap?lmas?n? sa?lamas?n?;
• ?ehir te?kilâtlar?n?n, hay?r vak?flar?n?n, ayr? vatanda?lar?n matem mitinglerini düzenlemelerine, sürgün kurbanlar? an?tlar?n? ziyaret etmelerine ve üzerlerine matem çelenklerini koymalar?na ve ba?ka matem tedbirlerini yapmalar?na yard?m göstermesini;
• milli alâmete göre sürgüne gönderilen bireylerin kendi kendilerini realize etmelerine, özellikle onlar?n kendi dinlerinin kurallar?na riayet etme hakk?na yönelik ek tedbirleri almas?n? kararla?t?r?yorum;
3. K?r?m Özerk Cumhuriyeti Bakanlar? Kurulu’nun Simferopol Belediyesi’nce Simferopol’de Cuma Camii için arsa ayr?lmas? sorununu tesbit edilen düzende halletme için etkide bulunmas?n? kararla?t?r?yorum.
4. Dünya ülkelerinin K?r?m Tatarlar?n?n ve ba?ka bireylerin milli alâmete göre K?r?m’dan sürgünü hakk?nda bilgilendirilmesi için Ukrayna D??i?leri Bakanl???’n?n gereken çal??ma yapmas?n? kararla?t?r?yorum.
5. Ukrayna Devleti Televizyon ve Radyo Komitesi’nin K?r?m’dan milli alâmete göre K?r?m Tatarlar?n?n ve ba?ka bireylerin sürgününün 65. y?ldönümüyle ilgili tedbirler hakk?nda bilgilenmeyi, sürgün konulu televizyon ve radyo yay?nlar?n? düzenlemesini ve kitlesel bas?n-yay?n araçlar?nca sürgün ?ahitlerinin bu faciay? kamuoyuna bildirmelerini düzenlemesini kararla?t?r?yorum.
* * *
Ukrayna Cumhurba?kan? Viktor YANUKOV?Ç
14 May?z 2010
№ 615/2010 Say?l?
http://www.president.gov.ua/documents/11613.html
Ukrayna Cumhurba?kan? Temsilcili?i Resmi ?nternet Sitesi
Ukrayna Cumhurba?kan?n?n
Buyru?u
Ukrayna’ya dönmü? ve dönmekte olan milli alamete göre sürgüne gönderilen K?r?m Tatarlar?n?n ve ba?ka bireylerin ve onlar?n çocuk ve torunlar?n?n yerle?tirilmesi amac?yla ilave önlemler üzerine Ukrayna Cumhurba?kan?n?n Buyru?u.
Ukrayna’ya dönmü? ve dönmekte olan K?r?m Tatarlar?n?n ve milli alamete göre sürgüne gönderilen ba?ka bireylerin ve onlar?n çocuk ve torunlar?n?n yerle?tirilmesiyle ilgili aktüel sorunlar?n çözülmesi amac?yla kararla?t?r?yorum:
1. Ukrayna Bakanlar Kurulu’na,
1) Bir ay müddet içinde Ukrayna’ya dönmü? olan K?r?m Tatarlar?n?n ve milli alamete göre sürgüne gönderilen ba?ka bireylerin ve onlar?n torunlar?n?n yerle?tirilmesine, K?r?m Özerk Cumhuriyeti’nde sosyo-ekonomik durumun iyile?tirilmesine yönelik düzgüsel-hukuksal kararlar?n yerine getirilmesi halini analiz etmek; ve i?bu analizin sonuçlar?na göre i?bu kararlar?n yerine getirelmesini sa?lamak;
2) Tesbit edilen düzende Ukrayna’ya dönmü? ve dönmekte olan milli alamete göre sürgüne gönderilen K?r?m Tatarlar?n?n ve ba?ka bireylerin ve onlar?n torunlar?n?n yerle?tirilmesi ve 2015 y?l?na kadar Ukrayna toplumuna entegre edilmesi konusundaki Ukrayna devletinin etno-milli siyaseti konsepsiyonunun tasdikini h?zl?la?t?rmak için önlemler almak;
3) Toplumun K?r?m Tatarlar?n?n ve ba?ka bireylerin K?r?m’dan sürgünleri hakk?nda bilgilendirilmesi amac?yla çal??malar düzenlemek.
2. K?r?m Özerk Cumhuriyeti Bakanlar Kurulu’yla birlikte Ukrayna Bakanlar Kurulu’na,
1) K?r?m Tatarlar?n?n ve ba?ka bireylerin milli alamete göre sürgünlerinin 66. y?ldönümü ile ilgili tedbirlerin gerekli düzeyde düzenlenmesini sa?lamak;
2) 1 Temmuz 2010 tarihine kadar Bahçesaray’?n tarihsel-kültürel bölgesine milliyetsel statünün verilmesi sorununun çözülü?üne çal??mak ve gerekli öneriler yapmak;
3) 2010 y?l?n?n sonuna kadar sürgünden dönmü? olanlar?n ve onlar?n aile üyelerinin sicilini olu?turmak;
3. K?r?m Özerk Cumhuriyeti Bakanlar Kurulu’na, tesbit edilen düzende Akmescit (Simferopol) ?ehrinde Cuma Camii in?as? sorununun çözülü?üne çal??mak.
4. KÖC Ukrayna Cumhurba?kan? Temsilcili?ine, K?r?m-Tatar temsilcilerinin kat?l?m?yla K?r?m-Tatar Halk? Temsilcileri Konseyi faaliyetinin iyile?tirilmesi konusundaki önerilerini haz?rlamak ve 1 Temmuz 2010’a kadar teslim etmek.
5. Bu buyruk, onun yay?nland??? günden itibaren yürürlü?e girir.
Ukrayna Cumhurba?kan? Viktor Yanukoviç
14 May?z 2010
K?r?m Temel Halklar? Ara?t?rma ve Destek Fonu’nun haz?rlad??? mukayeseli bilgiler
MF-Inform