Yak?nda Mustafa Cemilev ile Refat Çubarov liderli?indeki KTMM, sürekli olarak kah aktörlük, kah alkol, kah uyu?turucu sarho?u halinde olan vasat bir aktör Aleksey Panin üzerinde «ezici bir zafer» kazand?. Sarho? halde olan Panin, K?r?m Tatar taksi ?oförüyle kavga ederek K?r?m Tatarlar?na kar?? hakarette bulundu. Panin, hakaret sözlerini K?r?m Tatar ?öförüne söylemesine ra?men tam ay?k bir halde kameralar önünde bütün K?r?m Tatar Halk?ndan özür diledi.
Panin, bu olaylar sonras?nda K?r?m’daki turunu sona erdirmeden görü? alan?ndan kayboldu. Fakat o, kendi turunu kendi inisiyatifleriyle sona erdirmedi. Panin Ukrayna’ya de?il, K?r?m’a geldi?ini belirterek Ukrayna’y? a?a??lamaya çal??t?. Bu yüzden KÖC Ba?bakan? Anatoliy Mogilyov Panin’in kat?laca?? tüm etkinlikleri iptal ettirdi.
Fakat Mustafa Cemilev ile Refat Çubarov’un, Panin ile ilgili skandal? kabartarak ucuz konu üzerinde kendilerini ucuza kahramanla?t?rmaya çal??t?klar? belirginle?mektedir.
KTMM ba?kanlar?, sarho? kavgas?n? uluslararas? düzeye ula?t?rmaya çal??t?lar, sözde «özgür ve demokratik» bas?n ve yay?n araçlar? ise onlara destek oldular.
Refat Çubarov’un ayaklar? yere dövülerek, Ukrayna Milletvekili Mustafa Cemilev’in yumrucu?u masaya dövülerek harekete geçildi. Hemen sosyal a?lardaki çe?itli yorumcular farkl? ?ekillerde KTMM ba?kanlar?n?n sözde cesaretini övmeye çal??t?lar.
Bölgesel KTMM mensuplar?, sanki emir üzerine kaslar?n? oynatarak böyle fazla ilgiden ?a?k?na dönen Aleksey Panin’i avlamaya ç?kt?lar.
Evet Mustafa Cemilev ile Refat Çubarov muazzam bir sava?? kazand?lar.
Fakat ayya?? onun sarho? say?klamas? yüzünden y?ld?rmak büyük bir zafer say?l?r m??
KTMM yönetiminin Aleksey Panin üzerinde kazand??? «zafer» ?????nda K?r?m Tatarlar? ile ilgili di?er ifadeler hat?rlanmal?d?r.
Önde gelen siyaset adamlar?, defalarca halk?m?z? aldatmakla birlikte onu kendi amac?na uygun kullanma niyetinde olduklar?n? belirttiler. Ukrayna Cumhurba?kan? Viktor Yul?çenko, 2005 y?l?n?n May?s ay?nda KTMM üyeleri ile görü?tü?ü s?rada «tek halk, tek millet, tek dil, tek inanç» slogan?n? dile getirdi. Viktor Yu?çenko, söz konusu görü?mede K?r?m Tatarlar?ndan milli egemenlik doktrininin reddedilmesini talep etti. Ama buna ra?men bile Ukrayna Cumhurba?kan? KTMM liderlerinin kendine olan güvenini yitirmedi. Örne?in KTMM ba?kanlar?, Yu?çenko’nun adam? olan Anatoliy Burdügov’un K?r?m Özerk Cumhuriyeti Ba?bakan? görevine atanmas?ndan yanayd?lar.
27 Eylül 2005’te KTMM Bas?n Yay?n Servisince yap?lan bildiriye göre Anatoliy Burdügov’un KÖC Ba?bakanl???na getirilmesinden sonra K?r?m’da uyumlu çal??malar?n yap?laca?? umulur. Yeni atanan KÖC Ba?bakan? Burdügov’un Livadya’da Stalin’in an?t?n? kurma giri?iminde bulunma gerçe?i bile KTMM ba?kanlar?n? öfkelendirmedi bile. Burdügov sözü fazla uzatmadan K?r?m Tatarlar?n? asimile etmek için elinden geleni yapaca??n? aç?klad?.
KÖC Ba?bakanl???na getirilen Anatoliy Burdügov, «Çernomorskaya» TV’nin yay?n?na kat?larak ?unu söyledi:
«Biz, yani benim ve benim ba?kanl???mdaki hükümet sürgün edilen halklar?n K?r?m’da kendilerine yer bulmalar? için, onlar?n normal asimile edilmeleri için çabalamal?y?z.» — diye aç?klad?. Ek olarak Anatoliy Burdügov: «Ukrayna Cumhurba?kan? Viktor Yu?çenko bize, yani hem KÖC Parlamentosuna, hem de KÖC Bakanlar Kuruluna, K?r?m Tatar sorunununun görü?ülmesi a?amas?ndan K?r?m Tatar Halk?n?n tamamen ve rahat rahat asimile edilmesi a?amas?na geçilmesi için elimizden geleni yapmam?z? rica etti», — diye söyledi.
Refat Çubarov, Burdügov’un konu?urken yanl?? yapt???n? belirterek onu savunmaktan utanmad?. Yu?çenko’nun adam?, Ukrayna yüksek görevli yetkilisi Roman Bezsmertn?y’n?n haz?rlam?? oldu?u Devlet Düzeyinde K?r?m Tatarlar?n?n Etnik ve Dinsel Aç?lardan Asimile Edilmesi Konsepti’nin veya «Bezsmertn?y’n?n Doktrini»nin varl??? hepimizce bilinen gerçek oldu?undan dolay? KÖC Ba?bakan? Burdügov’un sözlerinin gerçeklili?ine inan?l?r. Söz konusu konseptin haz?rlay?c?s? Roman Bezsmertn?y Ukrayna Yüksek Radas? Milletvekili, ?dari Reform konusunda Ukrayna Ba?bakan Yard?mc?s?, Ukrayna Cumhurba?kan?’n?n yak?n çevresine giren üst düzey yetkilisi olarak bilinmektedir.
Art?k ise K?r?m Tatar kar??t? giri?imlerle detayl?ca tan??al?m.
1995 y?l?nda «Hareket» gazetesinde yay?nlanan «Bezsmertn?y’n?n doktrini» olarak bilinen en skandal K?r?m Tatar kar??t? belgeden ba?layal?m.
Ukrayna ile K?r?m Tatar Halk? aras?ndaki ili?kilere ili?kin bu programsal belgeden bir al?nt?y? dikkatinize sunuyoruz:
«Tabii ki, Ukrayna’da K?r?m Tatar faktörünün varl??? Ukrayna’ya tehdit olu?turuyor, bu nedenle ilerde Tatarlar ile i?birli?i siyaseti K?r?m Tatarlar?n? asimile etme ve Ukrayna topraklar?na da??tma politikas?na dönü?türülmelidir.
Tatarlar?n K?r?m’a dönü?üne yard?m, bilinen ekonomik nedenlerle gerçekle?tirilmemelidir. Bu yüzden Ukrayna, göçmenleri kabul ederek onlar? Ukrayna topraklar?na da??tmal?d?r.
Yönetilen göç ve kentle?me programlar? Ukrayna devletinin bu konudaki politikas?n?n temelini olu?turmal?d?r.»
Oldukça aç?k bir ?ekilde ifade edilen tutum de?il mi?
Sizce Mustafa Cemilev ile Refat Çubarov, utanmaz bir ?ekilde önerilen K?r?m Tatar Halk?n?n yok edilmesine yönelik siyasi teknolojiden dolay? hiddetlendiler mi?
Hay?r, kesinlikle böyle bir ?ey olmad?.
Roman Bezsmertn?y o zaman Ukrayna Milletvekili olsa da, Viktor Yu?çenko Ukrayna Cumhura?kanl???na getirildikten sonra Ukrayna Cumhurba?kanl??? Ba?kan? oldu.
K?r?m Tatar Halk?na tehdit olu?turan doktrin yüzünden özür taleplerinde bulunuldu mu, mahkemeye ba?vuruldu mu, protesto mitingi yap?ld? m?, uluslararas? kurulu?lara do?ru ko?uldu mu? Belki Roman Bezsmertn?y taraf?ndan önerilen asimilasyon politikas?n?n ?rkç?l?k kar??t? Ukrayna ve uluslararas? mevzuatlar?n?n standartlar?na uyup uymamas?na ili?kin parlamento soru?turmas? talebinde bulunuldu mu?
Hay?r, kesinlikle böyle bir ?ey olmad?.
2005 y?l?nda Viktor Yu?çenko o zaman Mustafa Cemilev liderli?indeki 33 üyeli KTMM’den olu?an Ukrayna Cumhurba?kan? nezdinde K?r?m Tatar Halk? Temsilcileri Kurulu’ndan K?r?m Tatar milli devletinin kurulmas? doktrininden vazgeçilmesini talep etti.
Yu?çenko, 12 May?s 2005’te böyle dedi:
«Ben KTMM ile bir görü?me yapt???mda 1991 y?l?nda kabul edilen ve K?r?m Tatar devletinin kurulmas?n? amaçlayan rezolüsyona tepki verilmesini önerdim. Ben, bu rezolüsyonun Anayasaya ve bizim isteklerimize cevap vermedi?inin alt?n? çizdim. Ben KTMM ile bu konuda kar??l?kl? anlay??a ula?t?m»
KTMM ba?kanlar?, en yüksek devlet makam?nca çi?nenen K?r?m Tatar milli gayesini savunmaya çal??t?lar m?? K?r?m Tatar halk?na böyle sayg?s?zl??a kar?? Cemilev’in ve Çubarov’un öfkeli röportajlar? yo?un ?ekilde yay?nland? m?? Televizyon yay?nc?lar?, heyecanla KTMM ba?kanlar?n?n Ukrayna Cumhurba?kan?ndan K?r?m Tatarlar? önünde özür talebinde bulunduklar?n? anlatmaya çal??t?lar m?? Belki bölgesel KTMM’lerin temsilcileri nas?rl? yumruklar?n? Cumhurba?kan?n kaburgas? alt?na sokarak ve onun yüzüne bakarak: «Nelere kendine izin veriyorsun! Çabuk ol, halktan özür dile!» — diye kestirdiler? Veya manevi tazminat olarak Bask?c? Politikalara Maruz Kalan K?r?m Tatar Halk?n?n Yasal Haklar?n?n ?adesi Ukrayna Kanunu’nun Ukrayna Parlamentosunca kabul edilme talebinde bulunuldu mu?
Hay?r, kesinlikle böyle bir ?ey olmad?. Yu?çenko ile kar??l?kl? anlay??a ula??ld? da.
KTMM ba?kanlar?, «Dostlar daima beraber» slogan? alt?nda Yu?çenko yanl?s? Bizim Ukrayna’ya («Наша Украина») destek ça?r?s?yla K?r?m Tatarlar?n? sand??a süreklemeye çal??t?lar. 2007 y?l? seçiminde ayn? ?ey oldu, o zaman bu siyasi güç Bizim Ukrayna — Ulusal Savunma’ya dönü?tü. Fakat 2009 y?l?nda beklenmedik bir ?ey oldu — o zaman KTMM kendi müttefiki olan Ruh Partisi (Ukrayna Milli Hareket Partisi) ile birlikte ba?ka bir siyasi güç yönüne do?ru kaymaya ba?lad?. Böylece bunca y?l sevinç ve mükemmel bir uyum içinde ya?amalar?ndan sonra ayr?lma karar? al?nd?. Ruh’la Bizim Ukrayna aras?ndaki ili?kiler ç?kmaza ula?t?. Lakin Ruh ili?kilerindeki krizinden dolay? çok üzülmeden yeni müttefiki aramaya ba?lad? ve çabuk buldu. KTMM’nin yeni müttefiki Yüliya Timo?enko Blo?u (BYüT) oldu.
Nadir Bekirov, kendisinin «Alçaklar ve ?irinler» adl? bro?üründe Yu?çenko’nun K?r?m Tatarlar?na kar?? tutumunu böyle gösteriyor:
«Baz? gerçekler Viktor Yu?çenko’nun K?r?m Tatarlar?n?n sürgününe bak??lar?n? iyice ilüstre etmektedir.
26 Ekim 1998’de Ukrayna Cumhurba?kan? Leonid Kuçma, siyasi bask?lar ve suni açl?klar?n kurbanlar?n? anma gününün saptanmas?yla ilgili bir buyruk verdi. Bu gün Ekim ay?n?n dörtüncü Cumartesi gününe tayin idildi.
An?msatmam laz?m ki, suni açl?klar?n konusunu Yu?çenko dile getirdi. Bu konu K?r?m Tatarlar? için de makbuldu.
K?r?m sürgününün 60. y?ldönümü nas?l olsa düzenlendi.
Fakat Yu?enko, ?ktidara girer girmez K?r?m Tatarlar?n?n sürgününü Kiev’in merkez meydan?nda yar? ç?plak tenler ve ?enlikler içinde geçirdi. 11 Haziran’da ise o suni açl?klar ve siyasi bask?lar?n kurbanlar?yla ilgili ek etkinlikler konusunda bir buyruk yay?nlatm??, demek ki kendilerini unutmam??.
17 May?s 2006’da yani sürgünün arefesinde o, Bikivnanski Mogili (Bikivnanski Mezarlar) isimli tarihsel-an?tsal komplekse milli statü veren buyru?unu verdi. 18 May?sta ise o, bütün K?r?m Tatar halk?n?n sürgün facias?n? an?msatmadan bile bu mezarlar? ziyaret etti.
Kendilerini unutmadan o, 12 Kas?m 2006’da suni açl?klar ve siyasi bask?lar?n kurabanlar?n? anma etkinliklerinin yeni ve daha kapsaml? ?ekilde düzenlenmesi ile ilgili yeni bir buyruk verdi.
Fakat 18 May?s bütün K?r?m Tatarlar?n?n matem günüdür. Onlar mutlaka 18 May?sta Akmescit (Simferopol) merkez meydan?nda toplan?r ve soyk?r?m kurbanlar?n? dualar?yla anarlar. Böylece Yu?enko’ya göre bu günün öneminin dü?ürülmesine çareler bulunmal?yd?. SSCB döneminde oldu?u gibi insanlar? meydandan kovmak ve güçle da??tmak mümkün de?ildi. Ama ilk çare bulundu. Yu?enko, art?k al???ld??? gibi 18 May?s tarihine kay?ts?z kalarak 21 May?s 2007’de 1937-1938 y?llar?n?n büyük terör ve siyasi bask?lar?n 70. y?ldönümleri ile ilgili yeni buyruk verdi. Bu buyruk gere?ince siyasi bask?lar?n kurbanlar?n? anma günü Ekim ay?ndan May?s ay?n?n üçüncü Pazartesine aktar?l?r. Böylece gene 18 May?s?n ehemmiyeti bilinçli olarak dü?ürülmeye çal???ld?.
2008 y?l?nda da Yu?enko 18 May?sa dikkat etmedi.
Yu?enko, 2009’da Cumhurba?kan? seçimlerine haz?rl?klar görerek K?r?m Tatarlar?n?n da seçmen olduklar?n? dikkate ald? ve 30 Nisan 2009’da K?r?m Tatarlar?n?n ve ba?ka bireylerin milli alamete göre K?r?m’dan sürgünlerinin 65. y?ldönümü ile ilgili bir buyruk verdi ve ayn? zamanda Ukrayna Güvenlik Servisine (SBU) sürgünün suçlular?n? belirleme buyuruldu (bu soru?turman?n sonucu olarak Stalin ve Beriya suçlular olarak tan?nsa, ?a?acak m?s?n?z?).
2009 y?l? Haziran ay?n?n ba??nda Kiev’de sürgüne gönderilenlerin haklar?n?n iadesi ile ilgili bir yuvarlak masa düzenlendi. Konu?mamda ben ilk ad?m olarak sürgünün suni açl???n gibi soyk?r?m olarak tan?nmas?n?n gerekti?ini vurgulad?m. Cumhurba?kan? Yu?enko’nun Sekreterli?inin temsilcisi bu konuyla ilgili konu?arak bunun çok uzun ve zor bir süreç olaca??n? ve Dünya ülkelerine bu konuyu anlatmak gerekti?ini söyledi. Ben onun konu?mas?n? bölmek zorundayd?m ve Dünya ülkeleri bu konuyu yuz y?llarca ö?renebileceklerini, Ukrayna Cumhurba?kan? ise tek bir buyru?uyla bu sorunu suni açl?k sorununu çözdü?ü gibi bir saat içinde halledebilece?ini kestirdim. Cumhurba?kan? Sekreterli?inin görevlisi ses ç?karamad?. Tabii ki, buyruk ç?kmad?.
Onlara göre Ukraynal?lar?n u?rad?klar? suni açl?k soyk?r?md?r, bütün K?r?m Tatarlar?n?n sürgünü ise soyk?r?m tan?namaz.»
Bütün bunlara ra?men KTMM yönetimi, o zaman Bizim Ukrayna — Ulusal Savunma Blo?u ile yap?lan siyasi anla?malar? iptal etme niyetinde de?ildi, çünkü o zaman Mustafa Cemilev’e en az?ndan milletvekililik garanti edilirdi ve Yü?çenko yanl?s? siyasi gücün itibar? o kadar ac?nacak kadar dü?ük düzeyde de?ildi. KTMM ile Yüliya Timo?enko Blo?u (BYüT) aras?ndaki dostluk ve arkada?l?k ili?kilerinin ba?lanaca??na inan?lmas? güçtü, çünkü böyle varyant?n olmas? KTMM yönetimince defalarca olanaks?z olarak belirtildi. Bu ba?lamda 2007 y?l?nda Yüliya Timo?enko Blo?u’na at?lan birkaç ta?? hat?rlayal?m:
— Yüliya Timo?enko Blo?u’nun K?r?m Tatar Milli Hareketi’nin K?r?m Tatar özerkli?inin yeniden kurulmas?, yer adlar?n?n iadesi, maddi ve manevi tazminat ve toprak sorununun çözümü ile ilgili temel taleplerine olumsuz tutumu;
— Yüliya Timo?enko Blo?u’nun fraksiyonlar?n?n K?r?m’?n ?ehir ve bölge meclislerindeki davran??lar?n?n analizleri sonucunda sözkonusu siyasi gücün K?r?m Tatarlar?n?n düzenledi?i protesto alanlar?ndaki yap? ve binalar?n y?k?m?na destek sa?lad??? saptanm??t?r.
— Yüliya Timo?enko Blo?u’na ba?l? «?effaf iktidar»?n emeklilik giri?imi hiçe de?er sonuçlar verdi.
— Yüliya Timo?enko Blo?u Milletvekili Sergey Velijanskiy’nin Özbekistan turu ve onun Ukrayna Emeklilik Fonu yerine Ukrayna Vatanda?lar?n?n emeklilik belgelerinin Özbekistan’dan Ukrayna’ya eri?tirilmesi konusunda çabalar? da sonuç vermediler.
— Onlar PR i?leri ile u?ra??r ve kirli teknolojileri kullan?rlar. Buna demokrasi denmez, bu yalanc?l?ktan ba?ka bir ?ey de?ildir.
— K?r?m’daki BYüT (Yüliya Timo?enko Blo?u), kendi ç?karlar?n? halk?n ç?karlar?ndan üstün tutanlardan arkada?lar?n? topluyor.
— BYüT vaatlerinin sadece K?r?m Tatarlar? aras?nda da??t?lan bas?n araçlar?nda yay?nlanmas? onlar?n uygulamada gerçekle?tirilmeye çal???lmayaca??na delâlettir. Gördü?ümüz gibi «büyük a?abey»imiz K?r?m Tatar? olmayanlar? bu konuda bilgilendirmekten utanmaktad?r. Bu vaatlerin gerçek de?eri ?udur.
— bize yarar herhangi bir kanun giri?iminde bulunulmad?, sadece vaatler giri?iminde bulunulmakta. Yüliya Timo?enko Blo?u’nun (BYüT) onaylad??? sürgüne gönderilenler ile ilgili olarak de?erlendirilebilir tek kanun izinsiz toprak zapt? eylemi için cezay? sertle?tirme hakk?ndaki kanundur (ГК, 2007 г., №40(721), Полуостров, 2007 г., №38(242)).
KTMM, Yüliya Timo?enko’nun K?r?m Tatarlar?na kar?? aç?k olarak gösterdi?i çok küstah ve olumsuz tutumuna ra?men Ukrayna Cumhurba?kan? Seçiminin ikinci turunda Yüliya Timo?enko’yu desteklemeye ça??rd?. Örne?in 2009 y?l?n?n 29 A?ustos’u 30 A?ustos’a ba?layan gecesinde yani Kiev’de K?r?m Tatar Protestolar?n?n sürdü?ü dönemin 80. gününde K?r?m Tatarlar?n?n Ukrayna Bakanlar Kurulu’nun binas? önünde düzenledi?i Protesto Kamp?na sald?r?ld?. Yakla??k 30 ki?ilik sald?rgan grup uykuda olan protesto kat?l?mc?lar?n? ku?atarak sald?rd?lar ve protesto kamp?n? da??tt?lar. Çad?rlar y?kt?r?ld?, posterler k?r?ld?, protesto kat?l?mc?lar?n?n e?yalar? ya?maland?. Veya Yüliya Timo?enko’nun ba?kanl???ndaki ?çi?leri Bakan? Yuriy Lutsenko’nun K?r?m’da izinsiz toprak zapt? eylemlerine son vermeyi hayal etti?ini hat?rlayal?m. Örne?in Yuriy Lutsenko, Ukrayna Ba?bakan? Yüliya Timo?enko’ya yazd??? metupta toprak zapt? (toprak mücadelesi veren K?r?m Tatarlar?n?n protesto alan?) eylemcilerini Akmescit (Simferopol) ilçesine ba?l? Mirnoye ve Çistenkaya köylerine ait topraklardan zorla ç?karma» niyetini aç?klam??t?r.
Bütün bunlara ra?men KTMM ba?kanlar? seçimde Timo?enko’ya oy verme ça?r?s?nda bulundular. Fakat bildi?imiz gibi Yüliya Timo?enko 2010 y?l? seçimini kaybetti. Günümüzde eski Ukrayna Ba?bakan? ve Ukrayna Cumhurba?kan? aday? en popüler Ukrayna tutuklusu durumunda bulunmaktad?r. Eski Ukrayna ?çi?leri Bakan? Yuriy Lutsenko ayn? kaderi payla?t?.
Böyle müttefiklerle birlikteyken dü?manlara gerek yok.
KTMM, 2012 y?l?n?n parlamento seçimleri öncesinde Arseniy Yatsenük liderli?indeki Birle?ik Muhalefet ile siyasi ortakl??? konusunda bir mutabakata vard?. KTMM ba?kan? Mustafa Cemilev, müzayede öncesinde iki milletvekili koltu?u talebinde bulundu. Buna ra?men sadece bir milletvekili koltu?u ayr?ld?. Mustafa Cemilev, o zaman bunun yüzünden de mutlu olmal?yd?.
KTMM ba?kanlar?, seçimden seçime niye göre siyasi ortaklar?n? belirlemelerinin gerçek nedenlerini anlatmalakla zahmette bulunmaya çal??mamaktad?rlar. Bu defa da «hepsi o yönde gidin» diye kime oy verilmesi gerekti?i emredildi.
Bu ba?lamda 2008 y?l?na ait sansasyonel video hat?rlanmal?d?r. Söz konusu videoda KTMM ba?kan? Mustafa Cemilev’in patronu Arseniy Yatsenük, K?r?m Tatarlar?n? çok sert bir biçimde kendi yerlerine oturtmak gerekti?ini vurgulamaktad?r.
Arseniy Yatsenük dedi:
«Ben K?r?m Tatarlar?yla ilgili tutumumu anlataca??m. Onlar?n Ruslardan veya Ukraynal?lardan ne fark? var? Onlar?n Müslüman oldu?undan dolay? hangi üstünlükleri var?
Onlar ayn? insanlard?r. Onlar ba?kalar?n?n topra??n? i?gal etme hakk?na sahip de?ildirler. Onlar böyle yapsalar, ba?kas?n?n hakk?n? ihlal ederler. Onlar ba?kas?n?n hakk?n? yeseler, yapt?klar?ndan dolay? cezaland?r?lmal?d?rlar.
Bunun neyle sonuçlanabilmesini anlar?m. Bunun durumu körükleyerek Ukrayna’da daha önce hiç görülmeyen terorizme neden olu?turabilece?i ortadad?r. Siyasetimiz böyle olmal? ki, bizim çok sert bir ?ekilde herkesi kendi yerine oturtmam?z laz?md?r. Bu süreçte zorluklar ya?ayabiliriz. Derine gitmek istemiyorum. Fakat bu sorun sadece siyasi bir diyalog veya kuçakla?ma yöntemiyle çözülemez.
Ya Ukrayna’n?n merkezi iktidar? kendi varl???n? ve gücünü gösterir, ya da K?r?m yava? yava? ayr?larak yaln?zca Rusya’ya ba?lanmaya çal???lmaz. Türkiye’yi unutmayal?m. Türkiye’nin bir haritas?n? sat?n al?n. K?r?m’?n Tirkiye ile ayn? renge boyaland???n? görürsünüz. Bugüne kadar böyle haritalar var.»
Mustafa Cemilev’in siyasi patronu Arseniy Yatsenük’ün K?r?m Tatarlar?yla ilgili yapt??? skandal aç?klama 2012 y?l?n?n sonunda K?r?m’? sarst?.
KTMM ba?kan? Mustafa Cemilev, ATR TV Kanal?nda 29 Ocak 2012 tarihinde yay?nlanan «Bu Afta» adl? programda Arseniy Yatsenük’le bu konuda konu?tu?unu belirterek skandal? örtbas etmeye çal??t?.
ATR TV Kanal?nda yay?nlanan»Bu Afta» adl? program?n sunucusu ?evket Memetov, TV seyircilerine hitaben Yatsenük’ün yak?nda bu konuda resmi bir aç?klama yapaca??n? söyledi.
29.01.2012 tarihli «Bu Afta» program?n?n kayd?n? dikkatinize sunmaktay?z:
?.M.(?evket Memetov): Mustafa a?a, … son zamanda sosyal a?larda, Facebook’ta bizim rakiplerimiz de?il, bu bizle birlikte bir siyasi kuvvette olan, Mustafa Cemilev’in KTMM ile birlikte, Kurultayla birlikte destekledi?i Batkivsçina’n?n lideri ArseniyYatsenük’ün K?r?m Tatar Halk?na kar?? güdülmesi gereken siyaset konusunda 2008 y?l?nda yapt??? izahatlar vard?r. Bu izahatlar ne içindir son zamanlarda sosyal a?larda yani Facebook’ta çok yayg?n bir ?ekilde da??t?lmaktad?r.Onun etraf?nda çok yorumlar, çok fikirler, dü?ünceler, istekler, itirazlar bildirilmektedir. ??te bunun bir k?sa fragman?n? size göstermek istiyoruz…
Sizin k?sa izahat?n?z? Biz bu siyasi güce oylar?m?z? verdik.Siz de onlarla birlikte bir partide bulunmaktad?rs?n?z.
M.C.(Mustafa Cemilev): Asl? ben ilk olarak ?unu söylemek istiyorum ki, yüzde yüz KTMM ile ayn? tutuma sahip olan kuvvet, parti yok. Herkesin kendisinin program? var. Baz? meselelerde elbette biz…
?.M.: Kar??t görü?e…
M.C.: Yok, kar??t görü?e sahip de?iliz, baz? fikirlerde anla??r?z, baz? fikirlerde anla?may?z…
?.M.: Uyumlu de?iliz.
M.C.: Uyumlu de?iliz. ?imdi bu 2008 y?l?nda K?r?m, e, Ukrayna Parlamentosu Spikeri (Ba?kan?) oldu?u zaman o buraya gelmi?ti de, bir Rus köyüne götürmü?tüler onu. — (Asl?nda Yatsenük, K?r?m Tatarlar?na kar?? olan olumsuz tutumunu masals? «Rus köyü»nde de?il de, Akmescit’te (Simferopol) KÖC yönetiminin, K?r?m’?n köy ve belde belediyelerinin ba?kanlar?n?n bir araya geldi?i toplant?da dile getirdi. — MF Bas?n-Yay?n Servisi).Orada toprak zapt? eylemi yap?ld?ym??.Bu esas prensiplerini söyledi. Dedi ki, evet topra?? böyle gelip zorla almak mümkün de?il. Do?ru, biz de buna kat?l?yoruz. Ama bu ben yirmi be?-otuz dakika önce Yatsenük ile konu?tum…
?.M.: Telefonda konu?tunuz.
M.C.: Evet, burada konu?tum, dedim: «Siz yorum yap?n?z da buna». O da bana telefonda söylemi? ki: «Elbette, zorla toprak almak mümkün de?il. Ama e?er K?r?m Tatarlar? mecbur olsa, ba?ka yollar yoksa, ne yaps?nlar bu insanlar? Onun için Ukrayna Yüksek Radas?’nda (Ukrayna Parlamenrosunda) gerekli kanunlar kabul edelim de, ayn? zamanda toprak meselesini de, bu toprak kanununun 25. maddesinde gerekli de?i?ikliler yapal?m da, böyle zapt eylemleri olmas?n.»
Biz de ?unu istiyoruz. Ama bu meselede baz? insanlar?n spekülasyonlar?.. Örne?in, diyorlar ki, biz Ruh partisiyle oldu?u zaman, ç?kt? birisi, dedi ki: 1970 kaç?nc? y?l? ?imdiki Ruh’un ba?kan? New York’ta Genel Kurul’da: «milletleraras? alanda hiç bir problem yok, Tatarlarda problem yok,» — dediymi?. Dur, senin hep söylediklerinin birer birer ortaya ç?karacaksak, öyle olacaksa.. ?imdi bu ben biliyorum bu neyle.. KTMM bu siyasi parti ile beraber gitti de, yanl?? yapt?, onun için. Ya dur, yanl?? yapt?k. Belki. Hangi siyasi kuvvetle gitmemiz laz?md?? Yanukoviç’in partisi ya da komünistler, ba?kalar? K?r?m Tatar meselesi hakk?nda çok böyle parlak, iyi ?eyler söylediler mi?
?.M.: Yada yapt?lar m??
M.C.: Yapt?lar m??
?.M.: Yada söz verdiler mi?
M.C.: On kere ziyade pis laflar söylediler de, ?imdi, yani bu spekülasyonlardan ba?ka bir ciddi ?ey yok.
?.M.: Mustafa a?a, ben seyircilerimize ?unu da kaydetmek istiyorum, bildirmek istiyorum ki, bizim program?m?z?n ba?lamas?ndan önce Mustafa a?a Arseniy Yatsenük ile beraber telefon vas?tas?yla konu?tu. Ben eminim ki, bu bayram günlerinden sonra Arseniy Yatsenük konuyla ilgili özel bir aç?klama yapacak ve bu Facebook’ta payla??lan malumatla ilgili onun yorumlar?n? dinleriz ve mutlaka bu hususta ilerde de konu?uruz.
Söz konusu program?n yay?nland??? ve Yatsenük’ün aç?klamas? vaat edildi?i tarihten itibaren bir aydan fazla süre geçti. Fakat hem Yatsenük’ün kendisi, hem de onun avukat? KTMM ba?kan? Mustafa Cemilev bu konuda unutkanl??a maruz kalm??lar sanki ve suskunlu?a bürünmü?ler.
Buna ek olarak ATR TV Kanal? muhabiri Osman Pa?ayev, Davos zirvesi s?ras?nda Yatsenük’e skandal aç?klamalar?n? hat?rlatarak K?r?m Tatarlar?n?n ya?ad??? sorunlarla ilgili nas?l bir tutuma sahip oldu?unu sordu.
Yatsenük, cevap vermek yerine aceleyle kaçmaya çal???rken ilerde bu konuda detayl? yorum yapaca??n? vaadetti:
Osman Pa?ayev: Cemilev’i K?r?m Tatar Halk?n?n iradesini münhas?ran tek ba??na ifade eden insan olarak alg?l?yor musunuz? KTMM’ni nas?l alg?l?yorsunuz? Toprak zapt? eylemlerine çözüm arama konusunda hangi tutuma sahipsiniz?
Arseniy Yatsenük: «Tüm detaylar? analiz edelim. Ssory, gitmem lâz?m. Benim için bu çok önemli bir sorudur. Bu nedenle beni beklemeniz gerekir. Ben her?eyi yorumlar?m.»
K?r?m Tatarlar?, ya?ad??? sorunlar? KTMM ve KTMM’nin patronlar? kat?lmaks?z?n çözüme ula?t?rd?ktan sonra konuyla ilgili sorular?n kendili?inden cevaplanaca?? öngörülür.
Birle?ik Muhalefetin önderi Yatsenük’ün K?r?m Tatar kar??t? olmas?na ra?men Mustafa Cemilev onunla ittifak kurdu. KTMM ise K?r?m Tatar kar??t? olan Yatsenük’ü hakl? göstermeye çal??t?.
KTMM sekreterli?i ba?kan? Zair Smedlayev, Yatsenük’ün K?r?m’da K?r?m Tatarlar?n? sert bir ?ekilde cezaland?rmak gerekti?i ile ilgili aç?klamas?n?n kaydedildi?i skandal videonun konu ba?lam?ndan kopar?lan ayr? ifadelerden olu?tu?unu söyledi.
Uluslararas? K?r?m Temel Halklar? Ara?t?rma ve Destek Fonu Ba?kan? Nadir Bekirov bu konuda ?unu söyledi:
«KTMM’nin K?r?m Tatar kar??t? olan müttefikini hiç saklay?p gizlemeden aç?k aç?k desteklemeye çal??t???n? görmekteyiz!
Böyle bir aç?klama yap?ld? m?? Tasdik ediyor musunuz? Montaj, amnezi, say?klama de?il miydi? Akli dengesi yerindeyken yap?ld? m?, böyle mi? Te?ekkür ederim.
Bu olay 30 Ocak 2008’de, yani Yatsenük’ün Ukrayna Yüksek Radas? (Ukrayna Parlamentosu) Ba?kan? oldu?u s?rada gerçekle?ti. Ne güzel! Demek ki, o zaman o sadece sokak kavgac?s? de?ildi, devletin ikinci adam? konumundayd?. Söz konusu aç?klaman?n K?r?m Parlamentosu yönetimi, köylerin kurul ba?kanlar?, kasaba ve ?ehirlerin belediye ba?kanlar? ile düzenlenen bir toplant?da Yatsenük taraf?ndan dile getirildi?inden dolay? bu ayr? bir sala??n ?ahsi bir görü?ü de?il de, Ukrayna Parlamentosunca uygulanmaya çal???lan ve alenen K?r?m yönetimlerince uygulanmaya ça?r?lan siyasi bir doktrindir. Di?er bir deyi?le, bu yukar?dan a?a??ya indirilen bir yönergedir.
Zair Smedlayev’e göre Yatsenük’ün sözleri ba?lamdan kopar?lmaya çal???ld?.Hangi ba?lamdan? Yatsenük ne K?r?m Tatar milli özerkli?ini yeniden kurmak niyetinde miydi veya K?r?m Tatarlar?na temel halk statüsü verilmesinden yana m?yd?? Veya o, söz konusu olaydan dört ay önce 13 Eylül 2007’de BM Yerli Halklar Haklar? Bildirgesi’nin Turuncu Ukrayna taraf?ndan desteklenmedi?inden dolay? özür diledi mi?
Zair efendi ne o zaman olay?n gerçekle?ti?i salonda m?yd?? Veya ona görmedi?i olay?n ?ahitli?i yap?lmas? emredildi?
Zair Smedlayev: «30 Ocak 2008’de Arseniy Yatsenük, milli alamete göre veya etnik nedenlerle sürgüne gönderilen bireylerin statüsü hakk?nda kanunun acil olarak kabul edilmek gerekti?inin alt?n? çizdi, çünkü K?r?m Tatarlar?n?n iskan sorununa adil bir çözümün elde edilmesi için topraklar?n ne kadar ve kimler için rezerve edilmek gerekti?i sorusu bu kanun dolay?s?yla cevaplan?r». — diye söyledi.
Ne ilginç ya! Zair efendi, 30 Ocak 2008’e ait hangi bir kanun hakk?nda konu?uyormu?? O zaman böyle bir kanun Ukrayna Parlamentosunda ve ortada yoktu zaten. Yatsenük’ün bu konuda bilgi sahibi olmad??? takdirde KTMM’li böyle savunuculara ihtiyac? vard?r elbette.
Ukrayna Yüksek Radas?’n?n Www.rada.gov.ua sitesine ula??n?z.Sitenin Yasa Tasar?lar? ba?l?kl? bölümünde «milli alamete göre sürgüne gönderilen bireylerin haklar?n?n iadesi» veya «про відновлення прав осіб, депортованих за національною ознакою» ad? alt?nda bilgi bulmaya çal???n?z. O zaman bu ba?l?k alt?ndaki hangi bir yasa tasar?s?n?n ne zaman ve kimin taraf?ndan tescillendi?inin tarihini görebilirsiniz.
QHA taraf?ndan KTMM’lilerin röportajlar?n? haz?rlama süreci kendiyle satranç oyuna benzer: KTMM’in bir bölümü ba?kas?n?n yaz?s?n? kopyalamaya çal???yor. Onlar sanki medyada bir ?ey yay?nlad?lar, fakat yapt?klar? a??z kalabal???ndan ba?ka bir ?ey de?ildir.
Arseniy Yatsenük ve asl?nda daimi Ukrayna Parlamentosu Milletvekili Mustafa Cemilev, 30 Ocak 2008’e kadar söz konusu kanunu haz?rlayabilirdiler, hiç kimse onlara engel olu?turmad?, fakat bunu yapmad?lar. Yatsenük’ün büyütüldü?ü Yüliya Timo?enko’nun hükümeti sadece 11 Eylül 2008’de bunu yapt?. Fakat Timo?enko’nun kanunu o kadar kötüydü ki, AG?T taraf?ndan protesto edildi bile! E?er de KTMM Yatsenük’ün konu?malar?ndan zevk alsa, Zair efendiye onun itiraflar?ndan dolay? ?ükranlar?m? sunar?m.
Böylece KTMM’nin K?r?m Tatar Halk?n?n dü?manlar?na hizmet eden bir hain köpek oldu?u beklenmedi?i kadar belirgin bir ?ekilde kan?tlanmaktad?r.»
Birle?ik Muhalefet — Batkivsçina’n?n önderinin K?r?m Tatarlar?na ili?kin tutumunu çok iyi bilen KTMM ba?kan?, bilinçli olarak Birle?ik Muhalefet’e kat?larak K?r?m Tatarlar?n?n bu siyasi güçe oy deste?inde bulunmalar?n? istedi. Arseniy Yatsenük’ün Ukrayna D??i?leri Bakan? oldu?u s?rada Ukrayna’n?n BM Genel Kurulu Yerli Halklar?n Haklar? Bildirgesi’nin onaylanmas?nda çekimser kald???, yani Ukrayna taraf?ndan K?r?m’?n yerli halk? K?r?m Tatarlar? için çok önemli olan söz konusu bildirgenin desteklenmedi?i gerçe?i de ortadad?r. Yatsenük’ün bu konuda ne söyledi?i de bilinmektedir. O dedi ki: «Ülkemiz buna haz?r de?ildir». Yani Yatsenük’ün mant???na göre, Ukrayna, NATO’ya kat?lmaya haz?r oldu?u s?radayken, AB üyeli?ine haz?r oldu?u s?radayken K?r?m’?n ve dünyan?n yerli halklar?n?n yasal haklar?n? tan?maya haz?r de?ilmi?.
KTMM ba?kan? Mustafa Cemilev, kendi halk?n?n ?iddetli dü?man? ile koalisyon kurarak i?birli?i yap?yor!
Mustafa Cemilev’in siyasi yolsuzluk ve ilkesizli?inin bir s?n?r? var m??
KTMM lideri ile bir koalisyona girenlerin söylediklerinden ve niyetlerinden dolay? rahats?z olunabilir. Örne?in Svoboda Partisi (Ukrayna Milliyetçi Partisi) söz konusudur. Tyagnibok ba?kanl???ndaki «Svoboda» partisi K?r?m, K?r?m Tatarlar? ve Müslüman kültürü hakk?nda ne dü?ünüyormu??
Birle?ik muhalefetin liderlerinden biri olan Oleg Tyagnibok, Ukrayna’da idari reform sonras?nda K?r?m kelimesinin K?r?m Tatarca kökenli olmas? nedeniyle K?r?m Özerk Cumhuriyeti’nin gerçek Ukraynaca kökenli Tavriya ?line dönü?türülece?ini belirtti.
Oleg Tyagnibok’a göre K?r?m’?n ikiye bölünerek da?l?k ve güney kesiminin Yalta ?lçesine ba?lan?p, kuzey kesiminin ise Herson ?line ba?lan?p K?r?m sorununun çözülebilece?i de belirtildi. Ayn? zamanda Tyagnibok Ukrayna’da tek milletin varl???n? tan?yor.
Oleg Tyagnibok milli az?nl?klarla ilgili konu?urken:
«K?r?m Tatarlar?ndan ba?ka hemen hemen tüm milli az?nl?klar, kendi ulusal haklar?n?n savunuldu?u milli devletlere sahiptirler. K?r?m Tatarlar?na kar?? uygulanan ayr?mc?l?k konusuna gelince ise, Ukrayna sorumlu de?ildir… Ukraynal?lar m? K?r?m Tatarlar?n? sürgüne gönderdi ve bask?c? politikalara tabi tuttu?..» — diye söyledi.
Tyagnibok ba?kanl???ndaki «Svoboda», K?r?m özerkli?inin ortadan kald?r?lmas?n? amaçlam??t?r.
Tyagnibok ba?kanl???ndaki «Svoboda» taraf?ndan «Devlet Dil Politikas? Temelleri Ukrayna Kanunu»na kar?? koyma eylemleri ise göze çarpan çok aç?klay?c? eylemlerdir. Söz konusu Kanunun, Ukrayna’n?n belirli bir bölgesinin toplam nüfusunun en az % 10’unu olu?turan k?sm?n?n anadilinin kullan?lmas?n? sa?lamas? hat?rlat?lmal?d?r.
Resmi verilere göre K?r?m Tatarlar? K?r?m nüfusunun yakla??k % 13’ünü olu?turmaktad?rlar. Sadece bunun sayesinde K?r?m Tatar Dili K?r?m’da resmen kullan?lma olana??na ula?t?.
KTMM ba?kan? Mustafa Cemilev’in ve onun etkisindeki insanlar?n da Devlet Dil Politikas? Temelleri Ukrayna Kanunu’na kar?? kesin bir ?ekilde negatif tutumlar?n? belirtti?i ve bunun etraf?nda yaygaran?n kopmas? gariptir, çünkü böylece onlar K?r?m Tatar Dilinin ba?ka dillerle e?it olarak geli?ebilmesine ve kullan?labilmesine kar?? kesinlikle olumsuz tutumunu belirtmektedirler.
Tyagnibok ba?kanl???ndaki «Svoboda», kendini Müslüman kar??t? bir siyasi güç olarak konumland?rmaktad?r.
2011 y?l?nda bir cami yap?m? için arsa tahsisi sorusu Hmelnitskiy Kent Konseyinin gündemindeydi. Tyagnibok ba?kanl???ndaki «Svoboda», Kent Konseyi önünde cami yap?m? kar??t? bir kitlesel protesto eylemini düzenledi.
Protesto eylemi karar?nda:
«Bizim, Ukrayna’n?n H?ristiyan kültürü ve çocuklar?n? yabanc? Müslümanlar?n sald?r?s?na kar?? korumak görevimiz vard?r. Biz, yüzy?llard?r Ukrayna’y? talan eden ve insanlar?m?z? esarete götüren Müslümanlardan vatanlar?n? silahla savunan dedelerimizin kahramanl?klar?n? hat?rlamaktay?z. Art?k Hmelnitskiy ?ehrinde cami yap?m?na kesinlikle «Hay?r» dememize s?ra geldi. Müslüman istilas?na ve yasad??? göçe hay?r diyelim.» — diye belirtildi.
Sonuçta Hmelnitskiy Kent Konseyi, ?ehirde bir cami yap?m? için arsa tahsisi yapmay? reddetti.
Dü?man?n talebine uyulsa…
KTMM ba?kan? Mustafa Cemilev’in, Ukrayna’n?n siyasi elitine ait olmas? kar??l???nda her türlü bedeli ödemeye haz?r oldu?u gizem de?ildir. Cemilev’in patronlar?, bunun fark?ndayken Cemilev’in bu özelli?ini kendi amaçlar?na uygun ?ekilde sömürmeye çal??maktad?rlar.
Israrla «Türk dünyas?n?n kahraman?», «insan haklar? aktivisti — dissident» olarak tan?t?lan, ödüllerin toplay?c?s? olan KTMM ba?kan? Mustafa Cemilev, K?r?m Tatar Halk?ndan aç?kça nefret edenlerle birlikteyken ne hissediyormu? acaba?
Siyasi yolsuzluk ve patolojik aptall?k saçmal??a yol açabilir.
KTMM’nin topyekün denetimi alt?nda bulunan «Ya?lar ?uras?» adl? gençlik örgütünün ba?kan? Dilaver Akiyev, Mustafa Cemilev’i örnek alarak komünizm aleyhtar? olarak Tyagnibok ba?kanl???ndaki «Svoboda»ya Vladimir Lenin’in an?t?n? y?kmas? nedeniyle ?ükran mektubunu gönderdi.
Bu ba?lamda Vladimir Lenin’in, 1921 y?l?nda K?r?m Tatarlar?n?n 2.Dünya Sava?? öncesi devletçili?inin bir ?ekli olan K?r?m Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti’nin kurulmas?na ili?kin kararnameyi imzalad??? gerçe?i hat?rlat?lmal?d?r.
Tyagnibok ba?kanl???ndaki «Svoboda», cevap mektubunda «Ya?lar ?uras?»n?n yard?m?na ihtiyaç duymad???n? belirtti. Dilaver Akiyev’e K?r?m Tatar kar??t? olan güçle öpü?me giri?iminin nedenleri soruldu?unda o, çocuksu bir tav?rla hiçbir ?eyden haberdar olmad???n? söyledi.
Gerçekten Mustafa Cemilev’e lay?k halefler büyümektedirler!
KTMM ba?kan? Mustafa Cemilev, K?r?m Tatarlar?ndan ve Müslüman kültüründen bir bütün olarak nefret eden güçlerin saflar?nda kendine lay?k bir yer edinmi?tir.
KTMM ba?kan? Mustafa Cemilev, aç?k olarak K?r?m Tatarlar?na kar?? dü?manl?k tutumlar?n?n alt?n? çizen kendi müttefiklerinin tüm ortak projelerine kat?l?r. Onlar beraberlikte oy verir ve dayan??mada bulunurlar.
Leonid Kuçma’n?n K?r?m Özerk Cumhuriyeti özerklik yetkilerinden en az?ndan ta? üstünde ta? b?rakmad??? bilinmelidir. KTMM ba?kanlar?n?n büyük dostu Leonid Daniloviç Kuçma’n?n Cumhurba?kanl???ndayken Ukrayna Milletvekillerinin büyük ço?unlu?unca kabul edilen Ukrayna’da K?r?m Tatarlar?n?n haklar?n?n iadesi konulu yasa tasar?s?n? veto etti?i gerçe?i hepimizce bilinmektedir. Böylece K?r?m Tatar Halk?, Leonid Kuçma sayesinde Ukrayna Anayasas? ve hukuk alan? d???nda b?rak?ld?.
Okumay? ve okurken dü?ünmeyi unutmayan milletta?lar?m?za Leonid Kuçma’n?n ana eseri «Ukrayna — Rusya de?ildir»i okumay? tavsiye ederiz. Onlar bu kitab? okurken Ukrayna’n?n 2. Cumhurba?kan?n?n K?r?m Tatarlar?na kar?? gerçek duygular? hakk?nda bilgilenebilirler. Örne?in, sözde K?r?m Tatarlar?n?n dostu olan Leonid Kuçma’n?n söz konusu eserinde K?r?m Tatarlar? — Ukraynal?lar?n ve Ukrayna’n?n as?rl?k dü?manlar? olarak tan?mland?.
Ayder Emirov, bu vesileyle «Полуостров» gazetesinde yay?mlad??? «Leonid Daniloviç’ten selam» ba?l?kl? makalede böyle yazd?:
«Ukrayna — Rusya de?ildir» kitab?n? her vatanda??ma okumay? tavsiye ederim. Bu eser güçlü ve say?ca büyük kom?u kar??s?nda kendi halk?n?n ç?karlar?n?n nas?l savunulmak gerekti?ini ö?retir.
Yazar?n Rusya’ya yönelik en samimi duygular? ve Ukrayna ile Rusya aras?nda dostluk ve karde?lik ili?kilerinin gerekti?i tekrar tekrar eserin hemen hemen her sayfas?nda yer alsa da, her halk?n kendi ana topra??na sahip olmas? gerekti?i vurgulanmaktad?r.
Bugün say?ca büyük ço?unlu?u olu?turan kom?ular?n ho?görüsünü kazanma yolunda kendilerini ve bütün K?r?m Tatar Halk?n? «Ukraynal?lardan daha fazla Ukraynal?lar» olarak tan?mlayan baz? K?r?m Tatar siyasetçilerinde bu sertli?in eksikli?i vard?r.»
Cemilev’in dostlar?n?n K?r?m Tatarlar?n?n dü?manlar? oldu?u gerçe?i tekrar tekrar kan?tlanmaktad?r. Cemilev’in kendi halk?na kar?? ihanette bulunma prati?i de sistemli ve muntazamd?r.
MF Bas?n Yay?n Servisi